საქართველოს კონკურენციის ეროვნულმა სააგენტომ, ბაზარზე არსებული ვითარების და კონკურენტული გარემოს შესწავლის მიზნით, საბანკო დაწესებულებების მიერ, საკრედიტო ურთიერთობების დროს, სადაზღვევო პროდუქტების შეთავაზების/ რეალიზების ბაზრის მონიტორინგი დაიწყო.
საქართველოს სადაზღვევო ჯგუფის ხელმძღვანელი და დაზღვევის კავშირის თანათავჯდომარე არჩილ მორჩილაძე „კომერსანტთან“ ამბობს, რომ სადაზღვევო კომპანიების ნაწილი ბანკების მიერ სადაზღვევო ბიზნესების ფლობის კანონის დონეზე შეზღუდვის ინიციატივით არაერთხელ გამოვიდა, თუმცა უშედეგოდ.
„წლებია ვსაუბრობთ ამ პრობლემაზე, რომ ბანკებს და მათთან აფილირებულ კომპანიებს უნდა შეეზღუდოთ აქტივების ფლობა სადაზღვევო კომპანიებში. მაგალითად ყველაზე ნაკლებზარალიან პროდუქტზე, როგორიც არის სესხის აღების დროს მომხმარებლის სიცოცხლის დაზღვევა, 91-92%-ს ფლობენ ბანკთან აფილირებული კომპანიები. ბოლო 3 წლის მონაცემი შევკრიბეთ და ბანკთან აფილირებული სადაზღვევოების მოგება მნიშვნელოვნად მაღალი და ზრდადია. 2021 წელს სექტორის მოგებამ თითქმის 40 მლნ ლარი შეადგინა, ხოლო ბანკთან აფილირებული კომპანიების მოგება 42 მლნ ლარი იყო. სადაზღვევო ინდუსტრიის მოგება, პრაქტიკულად შედგება ბანკების მოგებისგან, არასაბანკო კომპანიები კი ჯამურად ზარალზე არიან, გამონაკლისი არის 2-3 კომპანია, რომლებიც პირდაპირ ზარალზე არ არიან.
აქ საქმე მხოლოდ მოგებას არ ეხება, პროდუქტით სარგებელი უნდა მიიღოს მომხმარებელმა, მას უნდა აუმაღლდეს დაზღვევის მიმართ ნდობა, წარმოიდგინეთ კომპანიები, რომლებიც არიან ასეთ მდგომარეობაში ან ზარალზე, ან ნულოვან მოგებაზე, ისინი შედარებით შეზღუდულ პროდუქტებს ქმნიან, ნაკლები დაფარვით , ბევრი გამონაკლისით, რაც შემდეგ მოქალაქეებზე მოქმედებს. მომხმარებელმა იყიდა დაზღვევა მაგრამ იქ იმდენი გამონაკლისია, რომ მან ვერ მიიღო სრულფასოვანი მომსახურება, ეს არ ნიშნავს რომ სადაზღვევომ რაღაც დაარღვია, მაგრამ თავად ის, რომ ვერ ანვითარებს თავის პროდუქტს, უფრო მეტ რისკს ვერ იღებს თავის თავზე, ეს აისახება მომხმარებელზე.
ამ მიმართულებით ყველაფერი კარგად არ არის. ავტომფლობელთა სავალდებულო დაზღვევის შემოღებაზე მიმდინარეობს საუბარი და ეს ბაზარი შესაძლოა დამატებით 400 მლნ იყოს, მაგრამ იქაც ასეთი უკონკურენტო მდგომარეობა თუ გაგრძელდა საქმეს ნამდვილად არ წაადგება.
ჩვენი მოლოდინია, რომ კონკურენციის სააგენტო რეალობას დააფიქსირებს, შემდეგ კი უკვე სახელწიფო უნდა ჩაერიოს და მიიღოს კონკრეტული გადაწყვეტილებები“, - ამბობს არჩილ მორჩილაძე.
კონკურენციის სააგენტოს მონიტორინგი - “დაზღვევის კავშირის” მომართვის და საქართველოს ეროვნული ბანკის 2022 წლის ფინანსური სტაბილურობის ანგარიშში წარმოდგენილი ინფორმაციის საფუძველზე დაიწყო. დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ფინანსური ორგანიზაციების (ბანკების) მიერ სადაზღვევო ბაზარზე კონკურენციის შესაძლო შეზღუდვა კვლავ გამოწვევად რჩება. კონკურენციის ეროვნული სააგენტოს განმარტებით, ბაზრის მონიტორინგის პროცესი საქართველოს ეროვნულ ბანკთან და დაზღვევის ზედამხედველობის სამსახურთან ერთად აქტიური კოორდინაციის ფორმატში განხორციელდება.