საქართველოში დაზღვევაზე მშპ-ის  მხოლოდ 2% იხარჯება. კერძო სადაზღვევო კომპანიების მიერ მოზიდული ფულადი პრემია საშუალო მსოფლიო დონეს 4-ჯერ ჩამორჩება. როგორც სტატისტიკოსი სოსო არჩვაძე ,,კომერსანტთან“ განმარტავს, ეკონომიკური განვითარების დონით თუ ჩამორჩენა 10-12%-ის ფარგლებშია, დაზღვევის სეგმენტში გაცილებით რთული სიტუაციაა, რაც დაზღვევის აბსოლუტურად ყველა სეგმენტს ეხება.

ფაქტია, რომ სექტორი რეალურად ვერ იზრდება და ვერ ვითარდება. მიზეზი, როგორც სტატისტიკოსი აღნიშნავს, საზოგადოებაში დაზღვევის კულტურის დაბალი დონეა, რაც დიდი გამოწვევაა ქვეყნისთვის.

ამ მხრივ საინტერესოა სტატისტიკა, რაც სადაზღვევო ბაზრის განვითარების დონეს გლობალურ ჭრილში წარმოაჩენს.

კერძოდ, როგორც სტატისტიკოსი განმარტავს, 2020 წლის მდგომარეობით, სადაზღვევო პრემიის თანაფარდობა მშპ-სთან, საშუალოდ მსოფლიოში  7.4%-ის დონეზეა.  მოსახლეობის ერთ სულზე ეს არის 809 აშშ დოლარი, აშშ-ის შემთხვევაში, ეს მაჩვენებელი  7 673 დოლარს შეადგენს, რაც მშპ-ის 12,0%-ია.

რაც შეეხება საქართველოს, როგორც აღვნიშნეთ, მშპ-ში დაზღვევის წილი  2.0%-ს შეადგენს, რაც ერთ სულ მოსახლეზე 84 აშშ დოლარია.

,,ცხადია, ამ სტატისტიკაში საყოველთაო სახელმწიფო დაზღვევა არ იგულისხმება. ეს არის სადაზღვევო კომპანიების მიერ მოზიდული პრემია, ყველა სახის კერძო დაზღვევის ჯამური მაჩვენებელი. ბოლო წლების განმავლობაში მცირე ზრდას აქვს ადგილი, მაგრამ ჯერჯერობით არადამაკმაყოფილებელია. თუ შევადარებთ ეკონომიკური განვითარების დონეს, სადაზღვევო ბაზარი საშუალო მსოფლიო და მოწინავე ქვეყნებთან შედარებით, უფრო ჩამორჩენილია. ეკონომიკური განვითარების სიდიდით 10-12%-ით ჩამოვრჩებით საშუალო მსოფლიო დონეს, ხოლო სადაზღვევო ბაზრის სიდიდით დაახლოებით 4-ჯერადი ჩამორჩენაა. მართალია, რეგიონში ცოტა უკეთესი მდგომარეობა გვაქვს, მაგრამ რამდენიმე მეათედი პროცენტით წინ ყოფნა დიდად არაფერს ნიშნავს, ჩვენ ორიენტაცია უნდა ავიღოთ სადაზღვევო ბაზრის ტრადიციების მქონე ქვეყნებთან, როგორიცაა ევროპული და ჩრდილო ამერიკული ბაზარი. არა მარტო ეკონომიკური განვითარების დონით, არამედ სადაზღვევო კულტურის განვითარების პროცესიც უნდა გააქტიურდეს“, - აცხადებს სოსო არჩვაძე.

დარგში არსებულ გამოწვევებზე საუბრობენ დაზღვევის ინდუსტრიაშიც. სადაზღვევო ასოციაციის ხელმძღვანელი დევი ხეჩინაშვილი, რომლის განცხადებითაც, საქართველო ფაქტობრივად ერთადერთი ქვეყანაა,  სადაც არც ერთი ტიპის დაზღვევა არ არის სავალდებულო.

,,პრობლემა საკანონმდებლო დონეზეა, სერიოზული პრობლემის წინაშე ვართ.  დარგს არანაირი ყურადღება არ ექცევა. თვით მთავრობა ვერ ხედავს ამის საჭიროება, დაზღვევის არც ერთი სეგმენტი არ გვაქვს სავალდებულო, რაც დაბალ კულტურაზე მეტყველებს. 30 წელიწადში შეიძლებოდა კულტურა რაღაც დონეზე  განვითარებულიყო, ამას ხელს უწყობს სადაზღვევო ურთიერთობებში მონაწილეობა, რის ძირითადი ინსტრუმენტი არის სავალდებულო დაზღვევები, რისკების სამართავად იყენებს მთელი მსოფლიო. ჩვენთან კი მიშვებულია ნებაზე. კომპანიები იბრძვიან, მაგრამ არაფერი გამოდის, რეალურად უნარი მეტი აქვთ, ვიდრე ბაზარი და შესაძლებლობებია. რეალურად დაზღვევა არ თამაშობს  მნიშვნელოვან როლს საქართველოს ეკონომიკაში, სისტემური პრობლემაა“, - აცხადებს ,,კომერსანტთან“ ხეჩინაშვილი და დასძენს, რომ  ავტომფლობელების სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ე.წ. მესამე პირის მიმართ პასუხისმგებლობის სავალდებულო დაზღვევის ამოქმედების შესახებ კანონპროექტი გვიანდება.

ამ დროს, როგორც ხეჩინაშვილი აღნიშნავს, ავტოდაზღვევა ერთ-ერთი ძირითადი  მიმართულებაა, რომელზეც პირდაპირ არის დამოკიდებული სადაზღვევო ინდუსტრიის განვითარება.

შესაბამისი კანონპროექტი პარლამენტში განსახილველად 2018 წლის ბოლოს შევიდა, თუმცა კანონმდებლების ყურადღება ჯერჯერობით ვერ მიიპყრო.

,,სავალდებულო ავტოდაზღვევის შემოღებამდე მდგომარეობის გამოსწორება შეუძლებელია. ახლა ინდუსტრია გაძლებაზეა, რომ ამ კრიზისულ ვითარებას თავი დააღწიოს. აშკარაა, რომ ჯანმრთელობის დაზღვევა, რომელსაც ჩვენი ბიზნესის 50%-ზე მეტია უკავია, უკვე აღარ არის მომგებიანი შეიძლება ითქვას, რომ მოგება-წაგების ზღვარზეა. ვცდილობთ, რომ ინტენსიურ და კონკურენტულ გარემოში პოზიციები შევინარჩუნოთ და გავზარდოთ კიდევაც, ამისთვის კი ახალი პროდუქტების შეთავაზება ბაზრისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. ყოველ წელს ველოდებით, რომ ავტომობილების მფლობელთათვის სავალდებულო ავტოდაზღვევა ამოქმედდება, როგორც ეს მთელ მსოფლიოშია. კანონპროექტი პარლამენტში შეტანილია და იმედია, წელს განიხილავს. ჩვენი ინდუსტრიის განვითარების პერსპექტივა ამაზეა დამოკიდებული“, - ამბობს დევი  ხეჩინაშვილი.

რაც შეეხება უკვე დაზღვეული მანქანების მოცულობას, არსებული მონაცემით, საქართველოში თითქმის 1,5 მილიონი მანქანაა რეგისტრირებული და აქედან, როგორც ხეჩინაშვილი აღნიშნავს, მხოლოდ 80 ათასია დაზღვეული ანუ 5-6%-ის ფარგლებში. 

რაც შეეხება ჯანმრთელობის დაზღვევის სეგმენტს, 650 000 ადამიანია დაზღვეული, აგროდაზღვევის შემთხვევაში, ეს მაჩვენებელი 221 000 ერთეულს შეადგენს.

მარი ჩიტაია