6 თებერვალს ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა სურსათისა და ნავთობის იმპორტიორები ფასების განგებ გაზრდასა და ხალხის ხარჯზე გამდიდრებაში დაადანაშაულა, მინისტრებს კი მათი დაბარება და საკითხის გარკვევა დაავალა. ამ ფონზე მნიშვნელოვანია, რა პოზიცია აქვს პრემიერის მხრიდან წამოსულ ბრალდებაზე დისტრიბუტორთა და რითეილერთა წარმომადგენლებს, სწორედ ამ სექტორებს გადის სურსათი ვიდრე ის მომხმარებლის ხელში მოხვდება და სწორედ მათ მიემართებოდა პრემიერის კრიტიკაც.
პრემიერის მიერ გაკეთებულ განცხადების შემდეგ დისტრიბუტორთა პოზიციების დაცვა „საქართველოს დისტრიბუტორთა ბიზნეს ასოციაციამ“ სცადა. ასოციაციის პრეზიდენტმა ივა ჭყონიამ კომერსანტთან საუბრისას განაცხადა, რომ პრემიერი „ალბათ დეტალურ ინფორმაციას არ ფლობს“. მისი თქმით, ფასწარმოქმნაში არა მხოლოდ სადისტრიბუციო, არამედ რითეილ კომპანიების მიერ დამატებული პროცენტებიც მნიშვნელოვან როლს თამაშობს.
რითეილერთა პოზიციაზე რადიო კომერსანტის ეთერში რითეილთა ასოციაციის აღმასრულებელმა დირექტორმა სოფო ქაშაკაშვილმა ისაუბრა. მისი თქმით, რითეილერებს მაღალი მარჟის დადების ფუფუნება ნამდვილად არ აქვს, პირიქით, ისინი ერთმანეთს ეჯიბრებიან იმაში, თუ ვინ უფრო დაბალ ფასებს დაადებს.
„რითეილ სექტორის წარმომადგენლები საშუალოდ 20 - 25%-იანი მარჟით მუშაობენ, რაც პირველად მოკვლევაში კონკურენციის სააგენტომაც დაადასტურა კიდეც, დისტრიბუტორთა მარჟა კი 60%-დან 80%-მდეა. საქართველოში 20-მდე ქსელური მარკეტია, საიდანაც ჩვენი ასოციაცია აერთიანებს 12, რითეილერებს მაღალი მარჟის დადების ფუფუნება ნამდვილად არ აქვს, პირიქით, ისინი ერთმანეთს ეჯიბრებიან იმაში, თუ ვინ უფრო დაბალ ფასებს დაადებს. ქსელური მარკეტები არ წარმოადგენს ბაზრის დიდ ნაწილს, ორგანიზებული ბაზარი არის ბაზრის წილის 35-40%. დისტრიბუტორებს შეუძლიათ, რომ არაორგანიზებულ ბაზარსაც მიმართონ. თუმცა მათ ორგანიზებულ ბაზარში შესვლა და თავისი საქონლის იქ რეალიზება ურჩევნიათ,“- განაცხადა სოფო ქაშაკაშვილმა.
ქაშაკაშვილის თქმით, რითეილერები არ იზიარებენ დისტრიბუტორთა ასოციაციის პოზიციას, რომ სურსათის მაღალ ფასში მნიშვნელოვანი როლს რითეილერთა მიერ დაწესებული მოთხოვნები თამაშობს, როგორიცაა როგორიცაა ქეშბექი, შესვლის გადასახადი, როგორიცაა თაროზე ერთი პროდუქციის შტრიხკოდის გადასახადი და ა.შ
„ჩვენ დისტრიბუტორთა ასოციაციის პოზიციას ნამდვილად ვერ გავიზიარებთ, მათთვის ეს ცნობილია და საერთაშორისოდ აღიარებული პრაქტიკაა და მიმართულია იქით, რომ რითეილმა შეძლოს დაფაროს საოპერაციო ხარჯები, რომელიც დისტრიბუტორებს ფაქტობრივად არ აქვს, ამ ხარჯებში შედის იჯარა, გაზრდილი კომუნალური გადასახადები, სახელფასო ბიუჯეტი და სხვა ხარჯები. ეს თანხები კი წლიდან წლამდე იცვლება. საცალო გაყიდვები სპეციფიკური რიგის მქონე ჩამონათვალებისგან ამოიღეს რაც სახელფასო ხარჯს წლიურად 60 მილიონიდან 190 მილიონამდე გვიზრდის, ამაზე საქმის კურსში ჩავაყენე ჯანდაცვის სამინისტრო და შრომის ინსპექცია, ეს თანხები არსად არ წავა და აისახება პროდუქტში,“ - აღნიშნა სოფიო ქაშაკაშვილმა.
ქაშაკაშვილი ამბობს, რომ პროდუქტი რითეილამდე უკვე გაზრდილი ფასით მოდის სადაც გაზრდილი საოპერაციო ხარჯები ხვდება, შესაბამისად მისი თქმით რაიმე რეგულაციის დაწესება ნებისმიერ ბაზარს და ბიზნესს საფრთხეს შეუქმნის და შეუზღუდავს.
„რაიმე რეგულაციის დაწესება საფრთხეს შეუქმნის თავისუფალ ბაზარს და ბიზნესს შეზღუდავს, მითუმეტეს, რომ ჩვენ არ გვყავს ბაზარზე რომელიმე დომინირებული ქსელი, არის საკმაოდ მაღალი კონკურენცია და რეგულაცია აუცილებლად შეუქმნის საფრთხეს ამ კონკურენციას. ამ ეტაპზე ვთვლით, რომ კონკრეტული რეგულაციით ეს არ უნდა დარეგულირდეს და ამისთვის სხვა მექანიზმები უნდა შემუშავდეს,“— განაცხადა სოფიო ქაშაკაშვილმა. მისი თქმით, ირაკლი ღარიბაშვილის განცხადების შემდეგ ამ საკითხთან დაკავშირებით, ჯერჯერობით არც სადისტრიბუციო სექტორთან და არც მთავრობის ეკონომიკურ ბლოკთან კომუნიკაცია არ ყოფილა.
სოფიო ქაშაკაშვილი მიიჩნევს, რომ სირთულეს ქმნის ისიც, რომ რითეილ სექტორი ამოღებული იქნა სპეციფიური დარგეის ჩამონათვალიდან.
„საბოლოო ჯამში ჩვენი დასაქმებულები, ვინც საათობრივ ანაზღაურებაზე მუშაობენ მიდიან და სხვაგან მუშაობენ მეორე ცვლაში რადგან მათ ეს თანხები სჭირდებათ. არის შემთხვევები, როდესაც თავად დასაქმებულს უნდა, რომ ზეგანაკვეთურზე იმუშავოს და კანონის შესაბამისად ამ ადამიანებს კვირაში 40 საათზე მეტს ვერ ვამუშავებთ, ამიტომ კვირაში 40 საათი და დღეში რვა საათში ჩვენი სექტორისთვის ძალიან ცოტაა, შესაბამისად გვიწევს რამდენიმე ცვლის დაქირავება იმისთვის, რომ მარკეტები არ დაიხუროს და იმ პირობებში, როდესაც ბაზარზე კადრების დეფიციტია ეს შეუძლებელია. სპეციფიკური სამუშაოების ჩამონათვალში მოხვდა დისტრიბუცია , ჩვენც ამ ჯაჭვის ნაწილი ვართ და თუ გაყიდვები ვერ იმუშავებს, გასაკვირია როგორ შეძლებს მუშაობას დისტრიბუცია,“ - აღნიშნა სოფიო ქაშაკაშვილმა.