ნეიტრალიტეტი, საიმედოობა და კორექტულობა – შვეიცარია ამ სამ გაგებასთან ასოცირდება მსოფლიოს მოსახლეობაში. ხოლო შვეიცარიელი მეცნიერები ბევრისთვის ამ თვისებების მატარებელი ცოცხალი მაგალითები არიან. ასე რომ, Facebook–ზე ბერნის უნივერსიტეტის მეცნიერის უილსონ ედვარდსის მიერ გამოქვეყნებული პოსტი, სადაც ის აშშ–სა და ზოგიერთი მედიასაშუალების მხრიდან კორონავირუსის წარმომავლობის დადგენაზე მომუშავე მისი კოლეგა–მეცნიერების დაშინებაზე წერს, სრულად დამაჯერებლად გამოიყურება.

შვეიცარიელ ბლოგერს ფართოდ ციტირებდა ჩინეთის სახელმწფიო მედია და ინტერნეტ–პლატფორმები: ის ხომ ადასტურებდა ოფიციალური პეკინის განცხადებებს იმის თაობაზე, რომ ყველა ვერსია კორონავირუსის ვუჰანის ლაბორატორიაში შექმნის შესახებ არის აშშ–ის მხრიდან გავრცელებული ჭორი, რასაც სამეცნიერო მტკიცებულებები არ გააჩნია.

ბერნელი მეცნიერის გამონათქვამებზე დაყრდნობით ჩინური მედია ამერიკელების ვარაუდებს, თითქოს კორონავირუსი ხელოვნურად შეიქმნა, ფეიკ ნიუსების და პროპაგანდის კლასიკურ მაგალითს უწოდებს.

უილსონ ედვარდსს კი მადლობას უხდიდნენ მეცნიერულად დასაბუთებული განმარტებებისთვის და აღფრთოვანებაში მოდიოდნენ მისი პატიოსნებით და ვაჟკაცობით „ალტერნატიული ფაქტების“ გაქარწყლებისთვის.

ჩინეთში შვეიცარიის საელჩო უილსონ ედვარდსს ეძებს

10 აგვისტოს შვეიცარიის საელჩომ პეკინში, რომელიც იუმორის გრძნობით საერთოდ არ გამოირჩევა, Twitter–სა და მის ჩინურ ანალოგზე Weibo შემდეგი შინაარსის პოსტი გამოაქვეყნა: „უილსონ ედვარდს, თუ თქვენ ნამდვილად არსებობთ, მოხარული ვიქნებით თქვენი გაცნობით“.

შემდგომი ძიებით დადგინდა, რომ შვეიცარიაში ამ სახელითა და გვარით არც ერთი ადამიანი არ არის დარეგისტრირებული და არც ერთი სამეცნიერო ნაშრომი არ გამოქვეყნებულა. შვეიცარიის საელჩომ ჩინური მედიისგან არარსებული ბერნელი მეცნიერის შესახებ დაწერილი ყველა მასალის წაშლას ითხოვს.  

ამის შემდეგ სახელმწიფო მედიასაშუალებიდან „სინხუა“ და ინგლისურეროვან ინტერნეტგამოცემებზე "China Daily" და "Global Times" მასალები წაიშალა. Facebook–დან გაქრა ვინმე უილსონ ედვარდსის გვერდიც, რომელიც, დიდი ალბათობით, ერთი „მამხილებელი“ პოსტის გამო შეიქმნა. ჩინურენოვანი მედია, რომელიც დასავლელ კოლეგებს ფეიკ ნიუსების გავრცელებაში მუდმივად ადანაშაულებენ, არ ჩქარობენ ბერნელი „მეცნიერის“ მოსაზრებების წაშლას. ზოგიერთ საიტზე დღესაც იკითხება არარსებული ექსპერტის ციტატები.

ფეიკ საიტები ჩინური პროპაგანდისთვის

სულ ცოტა ხნის წინ ბრიტანულმა არასამთავრობო ორგანიზაციამ Centre for Information Resilience ახალი კვლევის შედეგები გამოაქვეყნა, რომლის ფარგლებშიც 350–ზე მეტი ყალბი პროფილი აღმოაჩინეს სოცქსელებში, რომლებიც ჩინეთის ხელისუფლების პროპაგანდას ავრცელებდნენ.

კვლევის ავტორებმა აღმოაჩინეს თემები კორონავირუსზე, სინცზიანში ადამიანის უფლებების დარღვევაზე და რასიზმზე. ამ პოსტების მიზანი იყო დისკუსიის პეკინისთვის სასურველ კალაპოტში მოქცევა და დასავლეთის ქვეყნების მთავრობების დისკრედიტაცია, ნათქვამია კვლევაში.

უილსონ ედვარდსის შემთხვევა ნათლვად გვიჩვენებს, თუ რამდენად პოლიტიზირებული გახდა კორონავირუსის წარმომავლობის დადგენის მცდელობები – განსაკუთრებით ჩინეთისთვის. აშშ და ჯანმო კვლავაც არ ამბობენ უარს SARS-CoV-2–ის ლაბორატორიული წარმოშობის თეორიაზე. ვიდრე ეს ვერსია ძალაშია, პეკინი ყველა გამოძიებაში მონაწილეობაზე ამბობს უარს.

DW.DE