სახელმწიფო ტენდერებში მონაწილე ინფრასტრუქტურული კომპანიებისთვის ინდექსაციის სისტემის შემოღებას ექსპერტულ წრეში უარყოფითად აფასებენ. მთავრობის ამ გადაწყვეტილებას მოწონება არც სექტორის წარმომადგენლებში გამოუწვევია. ინფრასტრუქტურის მშენებელთა ასოციაციაში მიიჩნევენ, რომ განკარგულება მცირე პროცენტულ ზღვრებს მოიცავს და ის რეალურად არ აკმაყოფილებს სექტორის პრობლემის გადაჭრას, თუმცა მსგავსი ერთჯერადი აქტისთვის მაინც მისაღებია.
ეკონომისტები აცხადებენ, რომ არასწორი მიდგომაა, როცა საქართველოს გადასახადის გადამხდელთა ფულით მუდმივად ფინანსდება ესა თუ ის ბიზნესი, მით უმეტეს, სამშენებლო სფერო, სადაც ისედაც ფასების დიდი ზრდაა.
ეკონომიკის ექსპერტი, სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს პირველი თავმჯდომარე თემურ ხომერიკი ,,კომერსანტთან“ ამბობს, რომ სახელმწიფომ ობიექტურად შეაფასა ვითარება, რაც კარგია, თუმცა პერიოდულად სხვადასხვა სამშენებლო კორპორაციის წარმომადგენლების მხრიდან ადგილი აქვს ნიადაგის შემზადებას, რომ ვერ შეასრულებენ ვალდებულებებს და ხშირად რისკებიც არასათანადოდ არის შეფასებული.
,,საერთაშორისო პრაქტიკით FIDIC წესებით კომპენსაციისასაც, მასალებზე ფასები, ოფიციალურად გამოცხადებულ კვარტალურ სტატისტიკას ეყრდნობა, მითითებულია ისიც, ხელშეკრულების დადებამდე რა პერიოდით ადრე აიღება არსებული ფასების საბაზისო მაჩვენებელი შესადარად და ა.შ. ამდენად, მთავრობის შემოთავაზება ამ შემთხვევაში უკვე არსებულ სახელმწიფო შესყიდვების ხელშეკრულებებს რადგან ეხება, არ გვგონია თუნდაც 10%-იანი მიჯნა დაბალი იყოს. არც სამშენებლო სექტორი იკლავს თავს ბაზარზე ფასების მოთოკვით - ახალ ბინებსა და ოფისებზე საკმაოდ მაღალი საფასო ზრდაა დაფიქსირებული. ბოლოს და ბოლოს, საქართველოს გადასახადის გადამხდელთა ფულით რამდენ ბიზნესს უნდა ,,ვუშველოთ, რომელთაც ექსპორტზე გააქვთ პროდუქცია ან/და უცხოტომელზე ყიდიან პროდუქტს... საკითხავია, რა შეღავათები დააწესეს ამ პერიოდში კომპანიებმა საქართველოს მოქალაქეებისთვის?! რაიმე კორელაცია ოდესმე მომხდარა, როცა დაიწია ხარჯებმა და ვთქვათ, ასევე შემცირდა სარეალიზაციო ფასები?! რატომაა თბილისში ახალაშენებული კორპუსების უმეტესობა ექსპლუატაციაში გაშვებული ოფიციალურად ექსპლუატაციაში მიღებამდე?! ზოგადად, განაშენიანების ამ პოლიტიკით მინიმუმ სატრანსპორტო კოლაფსი გვაქვს თუ არა ვთქვათ თბილისის უმეტეს ახალფორმირებულ უბანზე, როცა კონკურენტი ფირმები 20-25 სართულიან კორპუსებს აშენებენ ყოველგვარი შემავალი გზების, დამატებითი ინფრასტრუქტურის და სხვა დაიგნორირებით, წინასწარი გაყიდვებით მოგროვილი ფულის ,,დომინოს პრინციპით“ ჩადებით, ბანკებზე ბმული დაფინანსების მრიცხველის ამოქოქვით და ვადების დაუცველობის გამო საბოლოოდ კატასტროფულად კაბალურ პირობებში მომხმარებლის ჩაგდებით“, - აცხადებს ხომერიკი ,,კომერსანტთან“.
მისი თქმით, სექტორის წარმომადგენლების მხრიდან მთავრობის მიმართ მოთხოვნების დაყენებას, სჯობს, კომპანიებმა გადახედონ ტურბულენტურ გარემოში მარკეტინგულ მდგენელს და ბანკებთან კომერციულ თანამშრომლობაზე იყვნენ ორიენტირებული.
,,არა მგონია, უკრაინის ომის შედეგებმა სამშენებლო სექტორზე ასახვა გრძელვადიანად არ იქონიოს - დანგრეულის აღდგენისას პირიქით უფრო დეფიციტური და ძვირი გახდება სამშენებლო მასალები... კარგია, რომ სახელმწიფომ ობიექტურად შეაფასა ვითარება, თუმცა პერიოდულად სხვადასხვა სამშენებლო კორპორაციის წარმომადგენლის მიერ ნიადაგის შემზადება, რომ ვერ შეასრულებს ვალდებულებებს, ან რისკების არაგონიერი შეფასების გადაფარვას ან/და გადაზღვევაზე არაჯანსაღი დამოკიდებულება - ხალხს უჭირს, ბიზნესსაც შესაბამისად დაეტყობა... ამიტომ გვმართებს კონსოლიდაცია და არა ცალკარას თამაში“, - დასძენს თემურ ხომერიკი.
შეგახსენებთ, რომ სამშენებლო მასალების გაძვირების ფონზე მთავრობამ სახელმწიფო ტენდერებში მონაწილე ინფრასტრუქტურული კომპანიებისთვის ფასების ინდექსაციის სისტემის ამოქმედების გადაწყვეტილება მიიღო.
ახალი დადგენილება ადგენს კონკრეტულ ზღვრებს, რა ოდენობის თანხას აუნაზღაურებს კომპანიებს.
დოკუმენტის თანახმად, ფასთა ინდექსაცია შეეხება სამუშაოების ღირებულების მაქსიმუმ 70%-ს, უშუალოდ ასანაზღაურებელი თანხა კი ამ დადგენილი ზღვრის 10%-ს არ უნდა აღემატებოდეს.
მარი ჩიტაია