საქართველომ, მოსახლეობის რაოდენობის გათვალისწინებით, კოვიდით გარდაცვლილთა რიცხვით იტალიასაც გაუსწრო და მე-15 ადგილი დაიკავა. 27 სექტემბრის მდგომარეობით, პანდემიის დაწყებიდან დღემდე კოვიდმა მსოფლიოში სულ 4.763 მლნ ადამიანი იმსხვერპლა, მათ შორის 8844 საქართველოში, რაც ყოველი 1 მლნ-დან 2222-ს ნიშნავს.

პანდემიის დაწყებიდან პირველი 6 თვის მანძილზე, საქართველო, ძალიან მკაცრი შეზღუდვების ხარჯზე, კოვიდთან ბრძოლაში ლიდერის პოზიციას ინარჩუნებდა. ინფიცირებისა და გარდაცვლილთა რიცხვით ქვეყნების ჩამონათვალში 150-ს მიღმა იმყოფებოდა და თითქმის კუნძულოვან სახელმწიფოებს უთანაბრდებოდა. სექტემბრიდან ყველაფერი აირია, ნოემბერ-დეკემბერში დღიურად იმაზე 3-ჯერ მეტი ინფიცირებისა და გარდაცვალების ფაქტი ფიქსირდებოდა, ვიდრე ჯამურად პირველ 6 თვეში.

ცალკეული პიკები თითქმის ყველა ქვეყანამ გამოიარა, მაგრამ საქართველოსგან განსხვავებით განვითარებულ ქვეყნებში 2021 წლის გაზაფხულიდან ან ზაფხულიდან მაინც მასობრივი ვაქცინაციის წყალობით სიკვდილიანობის კოეფიციენტი მკვეთრად შემცირდა. საქართველოში კი ფაქტობრივად უცვლელი დარჩა.

27 სექტემბრის მდგომარეობით სულ 6.1 მლრდ აცრაა ჩატარებული და მინიმუმ 1 დოზით პლანეტის მოსახლეობის 44.5%-ა აცრილი, ორივე დოზით 32.7%. საქართველოში კი 1.750 მლნ აცრაა ჩატარებული და მინიმუმ 1 დოზით 970 ათასი ადამიანია აცრილი, რაც მოსახლეობის 26.2%-ს უდრის. სრულად აცრილ პირთა რიცხვი კი 778 ათასს შეადგენს. ეს კი მოსახლეობის 21%-ა.

ცალკეულ ქვეყნებში ვაქცინაციის მაჩვენებელი გაცილებით მაღალია. Ourworldindata-ს ცნობით არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში მინიმუმ 1 დოზით აცრილია მოსახლეობის 92%, ორივე დოზით - 82%, პორტუგალიაში მინიმუმ 1 დოზით 88% და ორივე დოზით - 85%, ისლანდიაში შესაბამისად 82% და 80%, ესპანეთში 80% და 78%, სინგაპურში მ79% და 77%, ურუგვაიში 78% და 74%, ჩილეში 78% და 73%, დანიაში 77% და 75%, კანადაში 76% და 75%, ჩინეთში 76% და 71%, შვედეთში 70% და 64%. ქვეყნები როგორც წესი აცრილებს სრული მოსახლეობიდან ითვლიან, საქართველოში, დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრი მათ 16 წლიდან აღრიცხავს.

თუ ესპანეთში პირველი პიკის დროს, გასული წლის მარტში დღიურად საშუალოდ 8700 ადამიანი ინფიცირდებოდა და 880 იღუპებოდა, ბოლო პიკის დროს, 2021 წლის ივლისში ინფიცირების დღიურმა მაჩვენებელმა 25 000-ს მიაღწია, თუმცა სიკვდილიანობის მაჩვენებელი 115-მდე შემცირდა. პორტუგალიაში, თუ იანვარში ყოველდღიური სიკვდილიანობა 280-ს აჭარბებდა, ახლა ის 7-მდეა შემცირებული, საამიროებში ორნიშნა მსხვერპლი ბოლოს ივნისში აღირიცხა.

საქართველოსთვის იტალია და შვედეთი განსაკუთრებულ შემთხვევებს წარმოადგენს. გასული წლის მარტსა და აპრილში ლიაო. იტალიაში მდგომარეობა მართლაც ძალიან მძიმე იყო და დღიურად 800 ადამიანი იღუპებოდა, ახლა ეს რიცხვი 54-მდეა შემცირებული. პირველი ტალღიდან 1.5 წლის შემდეგ მოსახლეობის რაოდენობის გათვალისწინებით მსხვერპლის ოდენობით საქართველომ იტალიას გაუსწრო. 27 სექტემბრის მდგომარეობით 1 მლნ-დან 2222 გარდაცვლილით საქართველო მე-15 ადგილზეა, ხოლო იტალია 1 მლნ-დან 2166 გარდაცვლილით მე-18 ადგილზე.

იტალიის მსგავსად აქტიურად განიხილებოდა შვედეთის მაგალითიც, ქვეყნის, რომელმაც მკაცრ ლოკდაუნზე უარი თქვა და მინიმალური შეზღუდვებით შემოიფარგლა. მის მთავრობას მკვლელს და ადამიანების სიცოცხლით მოვაჭრეს ეძახდნენ. 1.5 წლის წინ შვედეთი მართლაც იყო პირველ ათეულში სიკვდილიანობის მხრივ, დღეს კი 1 მლნ-დან 1452 გარდაცვლილით 43-ე ადგილზეა. საქართველოში რომ შვედეთისნაირი სიტუაცია იყოს კოვიდით გარდაცვლილთა რაოდენობა ახლა 8884 კი არა 3511-ით ნაკლები, 5372 იქნებოდა.

საქართველოში კომენდანტის საათი აღარ არის, მაგრამ პირბადით სიარული ღია სივრცეშიც კი სავალდებულოა, დანიასა და ისლანდიაში აღნიშნული ვალდებულება დახურულ სივრცეში მათ შორის საზოგადოებრივ ტრანსპორტშიც კი გაუქმდა.

მეზობელი სახელმწიფოებიდან ვაქცინაციის მხრივ საქართველო მხოლოდ სომხეთს ჯობნის სადაც ვაქცინის 1 დოზა მოსახლეობის 8%-ს აქვს გაკეთებული და ორივე დოზა 4.4%-ს, აზერბაიჯანში მინიმუმ 1 დოზით მოსახლეობის 46%-ა აცრილი, ორივე დოზით - 36%, თურქეთში მინიმუმ 1 დოზით 63% და სრულად - 51%. სახარბიელო მდგომარეობა არც რუსეთშია, მიუხედავად იმისა, რომ მოსკოვმა ვაქცინის შექმნის შესახებ პირველმა განაცხადა, დღემდე მხოლოდ მოსახლეობის მესამედი აცრა, ვაქცინის სრული დოზა კი მოსახლეობის 29%-ს აქვს გაკეთებული. 24 სექტემბერს რუსეთში კოვიდით 828 ადამიანი დაიღუპა, რაც პანდემიის დაწყებიდან დღემდე სარეკორდო მაჩვენებელია.

სიკვდილიანობის მკვეთრად შემცირებისთვის მთელი მოსახლეობის და არა მხოლოდ სრულწლოვნების მინიმუმ 60%-ის, რეალურად კი როგორც პრაქტიკამ აჩვენა მინიმუმ 70%-ის სრული დოზით აცრაა საჭირო. იმისთვის რომ თუნდაც ახალ წლამდე მოსახლეობის 60% იყოს აცრილი, დამატებით 2.690 მლნ აცრა უნდა ჩატარდეს, რაც დღიურად 28.3 ათას აცრას გულისხმობს, ქვეყანამ ამ მაჩვენებელს აგვისტოში რამდენჯერმე მიაღწია, მაგრამ სექტემბრის მეორე ნახევარში 12-13 ათასამდე შემცირდა. ამ ტემპით წლის ბოლომდე მოსახლეობის 40%-ის ვაქცინირება მოესწრება მხოლოდ. თუ სამიზნე მაჩვენებლად 70%-ს ავიღებთ მაშინ დღიურად 36 ათასი აცრის საჭიროება დგება. იდეალურ, მაგრამ უკვე არარეალურ შემთხვევაში, მეხუთე ტალღის სიმძიმის თავიდან ასაცილებლად 1-ელ დეკემბრამდე დღიურად 54 ათასი აცრა უნდა ჩატარდეს.

ანტივაქსერები ამტკიცებენ, რომ აცრილები მაქსიმუმ 2 წელიწადში დაიხოცებიან, ამ ლოგიკით მათ მაქსიმუმ 2 წელიწადში მინიმუმ 3.5 მლრდ ადამიანის დაკრძალვა მოუწევთ. დღეის მდგომარეობით სწორედ ამდენი ადამიანია მინიმუმ 1 დოზით აცრილი.

გიორგი ელიზბარაშვილი