ცირკულარული, ანუ წრიული ეკონომიკა ეკონომიკური მოდელია, რომლის მთავარი არსი რესურსების ეფექტიანი გამოყენებისკენ სწრაფვაა მოხმარების შემცირების, გრძელვადიანი გამოყენების, პირველხარისხოვანი რესურსების ფლანგვის შეჩერების, პროდუქტებისა და მათი შემადგენელი კომპონენტების წრიული გამოყენების გზით.
როგორც „კომერსანტთან“ საუბრისას სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე სოლომონ პავლიაშვილმა განაცხადა, საქართველოს ეკონომიკაში ცირკულირებადი ეკონომიკის წილი 1.3%-ია.
1.3% დაბალი მაჩვენებელია. მინისტრის მოადგილე ამბობს, რომ ბიზნესი თავისთავად ვერ გადაეწყობა თბილი ეკონომიკიდან ცირკულარულ ეკონომიკაზე და პროცესში სახელმწიფოს მხრიდან მხარდაჭერა და ფინანსური ინსტიტუტების დახმარება მნიშვნელოვანია. სახელმწიფო მუშაობს და ფიქრობს, საიდან შეიძლება ამ წყაროს მოძიება.
„მწვანე ეკონომიკა უნდა წახალისდეს. სახსრებია მოსაძიებელი, ფინანსური მხარდაჭერის პლატფორმა უნდა შეიქმნას. ვინაიდან ბიზნესი თავისთავად ვერ გადაეწყობა თბილი ეკონომიკიდან ცირკულარულ ეკონომიკაზე სახელმწიფოს მხარდაჭერის და ფინანსური ინსტიტუტების დახმარების გარეშე. უნდა შეიქმნას მწვანე ეკონომიკის პლატფორმა, როგორც „აწარმოე საქართველოა“. ამაზე ვმუშაობთ და ვფიქრობთ, საიდან შეიძლება ამ წყაროს მოძიება. ეს შეიძლება იყოს ადგილობრივი, ან დონორი ორგანიზაცია“, - განაცხადა სოლომონ პავლიაშვილმა
გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის თავმჯდომარე მაია ბითაძის თქმით, 2022 წელს კომიტეტმა დაიწყო კლიმატის ცვლილების ჩარჩო სრულიად ახალ კანონზე მუშაობა, გაერთიანებული სამეფოს ფინანსური მხარდაჭერით, თუმცა კანონი ჯერ არ მიღებულა.
„ეს კანონი დაგვეხმარება უფრო ეფექტიანად აღვასრულოთ საერთაშორისოდ ნაკისრი ვალდებულებები, რომლებიც პარიზის შეთანხმების საფუძველზე, მოიცავს, მათ შორის, ნარჩენებთან დაკავშირებული ემისიების შემცირებას.
ასევე ხაზგასასმელია, კომიტეტის მიერ დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტთან ერთად წამოწყებული თემატური მოკვლევა დეკარბონიზაციის შესახებ, რომლის ფარგლებში კომიტეტების მიერ შესაბამისი რეკომენდაციები მომზადდება სახელმწიფო უწყებებისთვის, მათ შორის, ნარჩენების სფეროდან მომდინარე ემისიების შემცირების მიზნით, რაც თავის მხრივ, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია ცირკულარული ეკონომიკის განვითარებასთან“, - განაცხადა მაია ბითაძემ.
მწირი დაფინანსების მიუხედავად, საქართველოში ამ მიმართულებით რამდენიმე კომპანია უკვე აქტიურად ოპერირებს. „კომერსანტი“ რამდენიმე მათგანს გაგაცნობთ.
„კავკასფექი“ მეორად ბოთლის ფანტელს ამუშავებს და იქიდან იღებს ერთჯერად პლასტმასის კონტეინერებს, რომელსაც ექსპორტზეც უშვებს და საქართველოშიც ყიდის. „კავკასფექს“ პროდუქცია გააქვს აშშ-ში, კანადაში, პანამაში, აზერბაიჯანსა და სომხეთში.
„ჩვენი კომპანია მეორადი გადამუშავებული ბოთლისგან დაახლოებით 60 სხვადასხვა სახეობის პლასტმასის ერთჯერად კონტეინერს აწარმოებს. წელიწადში დაახლოებით 2500 ტონა მეორად ბოთლს გადავამუშავებთ. მიღებული პროდუქციის 50%-ი გაგვაქვს ექსპორტზე და 50%-ს ვყიდით ადგილობრივ ბაზარზე. საექსპორტო ქვეყნებია: აშშ, კანადა, პანამა, თურქეთი, აზერბაიჯანი, სომხეთი,“ - გვითხრა „ კავკასფექის“ ექსპორტის მიმართულების გაყიდვების ხელმძღვანელმა გურამ მაკაროვმა.
„ზერო ეფექტი- ნული ნარჩენის პირველი წრიული პრინციპის სოციალური სივრცეა საქართველოში, რომელიც მოიცავს ნული ნარჩენის მაღაზიას, შემეცნებით აქტივობებს, ძველი ნივთების გაცვლის სივრცეს, მინი მწვანე ბიბლიოთეკას და ნარჩენების შეგროვების პუნქტს.
როგორც „ზერო ეფექტის დამფუძნებელმა ანი ჭყოიძემ გვითხრა, სივრცეში მოსულ სტუმრებს საშუალება აქვთ დაათვალიერონ და შეიძინონ ეკო მეგობრული ყოველდღიური გამოყენების ფუნქციური ნივთები, რომლებიც ნატურალური ინგრედიენტებით და მასალებით არის შექმნილი, შეფუთული პროდუქტები 100% კომპოსტირებადია სახლის პირობებში, მარტივად გადამუშავდება ან მიღებულია უკვე გადამუშავებული მასალისგან.
TRC - საბურავების გადამამუშავებელი კომპანია, რომელიც მეორად საბურავებს ამუშავებს და მისგან რეზინის ფხვნილს და ტექსტილის ბოჭკოს იღებს. TRC-მ 2022 წელს საქართველოში არსებული მეორადი საბურავების 10%-ს გადაამუშავა.
კომპანია „ტენე“ საყოფაცხოვრებო მყარ ნარჩენებს - ძველ კაბელებს, ცელოფნის პარკებს, პლასტმასის ჭიქებს და თავსახურებს, წყლის დისპენსერის ჭიქებს იბარებს და USB კაბელებს ამზადებს.
სოლომონ პავლიაშვილის თქმით, მთავრობა ელოდება, რომ 8 წელიწადში ქვეყნის ეკონომიკაში ცირკულარული ეკონომიკის წილი 7%-მდე გაიზრდება.
მანამდე ბიზნესს თბილი ეკონომიკიდან - მწვანე ეკონომიკაზე გადასაწყობად სახელმწიფოს, კერძო სექტორის, დონორი ორგანიზაციების მხარდაჭერა სჭირდება, რომ ეს გეგმა შესრულდეს.
მოამზადა მაკა ბიბილაშვილმა
ცირკულირებადი ეკონომიკია
