რუსეთ-უკრაინის დაპირისპირება, როგორც არ უნდა განვითარდეს მოვლენები მხარეებს შორის, ეკონომიკური კავშირების გართულებას გამოიწვევს. თუმცა საქართველოს სატრანსპორტო დერეფანმა შეიძლება მაღალი დატვირთვით იმუშაოს, თუნდაც იმ პერიოდში, ვიდრე რუსეთი უკრაინაში გადაზიდვების შეჩერებასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებას გააუქმებს. ასე ფიქრობს საქართველოს სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრის პრეზიდენტი პაატა ცაგარეიშვილი, რომელმაც ,,კომერსანტთან“  რუსეთ-უკრაინის დაპირისპირების ფონზე საქართველოს სატრანზიტო დერეფნის შესაძლებლობები შეაფასა. მისი თქმით, შეიძლება განსაკუთრებით საბორნე გადაზიდვები გააქტიურდეს.

,,უაღრესად ნეგატიური ფაქტია, რომ რეგიონში არასახარბიელო ვითარებაა. უკრაინასა და რუსეთს შორის დაძაბულობა პიკზეა და ეს ეკონომიკურ კავშირებზეც ცუდად მოქმედებს, თუმცა ამ თუნდაც მოკლევადიან პერიოდში, სანამ ქვეყნები კონფლიქტს მოაგვარებენ,  საქართველოს გაუჩნდა  მნიშვნელოვანი ტვირთნაკადის მოზიდვის შესაძლებლობა, რომელიც მანამდე უკრაინა-რუსეთის მიმართულებით მიდიოდა ანუ საქართველოს გვერდის ავლით. იმ ვითარებაში, როცა რუსეთმა უკრაინას შეუჩერა გადაზიდვები, ეს ტვირთები შეიძლება ჩვენკენ წამოვიდეს. ნაწილი წამოვიდა კიდეც, პირველ რიგში, ქიმიური და ნაყარი ტვირთები. ეს  ტვირთნაკადი ადვილად შესაძლებელია წავიდეს ევროპის მიმართულებით. ესეც დამატებითი პერსპექტივაა, რომ საქართველომ განავითაროს საბორნე გადაზიდვები. მსოფლიო ბანკის გლობალური კონკურენტუნარიანობის ინდექსის მიხედვით მეასე ადგილზეა საქართველოს საზღვაო სექტორი შავი ზღვის სხვა ნავსადგურებთან დაკავშირებადობის  მიხედვით.  ეს უსიამოვნო ფაქტია იმ ქვეყნისთვის, რომელსაც ამბიცია აქვს,  იყოს საზღვაო ქვეყანა. ამ დროს ჩვენი ნავსადგურებიდან მუდმივი საკონტეინერო და საბორნე ხაზები განვითარების უდიდესი პოტენციალი გაგვაჩნია“, - ამბობს პაატა ცაგარეიშვილი.

მისი განმარტებით, დღესდღეობით ჩინური ტვირთნაკადების 98% საზღვაო არტერიებით მიდის, ანუ საზღვაო გემების  დახმარებით ევროპის მიმართულებით, ხოლო სახმელეთო დერეფნების დატვირთულობა 2%-ს ვერ აღწევს, რაც დიდი დაბრკოლებაა.

,,გვაქვს რეალური მოცემულობა, როცა ქვეყნის სატრანზიტო როლი შეიძლება გაძლიერდეს. რამდენად აითვისებენ, ამას დრო და სახელმწიფო მენეჯმენტი გვიჩვენებს. ჰიპოტეტურად რომ წარმოვიდგინოთ, ჩვენ თუ გვაქვს 100%  ჩინური ტვირთნაკადისა, 98%  საზღვაო გემების  დახმარებით გადის ევროპის მიმართულებით. მხოლოდ 2% გადაიზიდება სახმელეთო დერეფნებით, ძირითადად სარკინიგზო  მატარებლებით, რითაც გადის ტვირთები  ჩინეთი-რუსეთი-ბელარუსი-გერმანიის მიმართულებით და შემდეგ იშლება ევროპაში. ეს ფართოდ აპრობირებული გზაა. ჩვენ გვაქვს შესაძლებლობა, რომ  ეს ნაკადები მოვიზიდოთ. გვეხმარება ის გარემოებაც, რომ ზამთარში ვოლგა-დონის არხი იყინება და გაყინვის შედეგად ტვირთნაკადი ჩვენი დერეფნის მიმართულებით უფრო მარტივად გადმოდის, ესეც პრიორიტეტია, რაც შეიძლება გამოვიყენოთ“, — ამბობს ცაგარეიშვილი ,,კომერსანტთან“.

აღსანიშნავია, რომ  საქართველოს დერეფნებში გამავალ ტვირთებთან დაკავშირებით ოფიციალური მონაცემები ძნელად ხელმისაწვდომია. როგორც სპეციალისტები აღნიშნავენ, მსგავს ინფორმაციას ძირითადად თურქული წყაროების მეშვეობით ეცნობიან, იშვიათ შემთხვევაში - აზერბაიჯანული მედიით.

რაც შეეხება ,,საქართველოს რკინიგზის“ სატვირთო გადაზიდვებს, წინა წლებისგან განსხვავებით, ამ მხრივ 2021 წელი მეტნაკლებად სტაბილურია და მან 12%-იანი ზრდაც აჩვენა.

გასული  წლის განმავლობაში სარკინიგზო გადაზიდვები ჯამში 9.1 მლნ ტონა ტვირთი გადაიზიდა, რომლის  ჯამურმა ღირებულებამ 264 მლნ ლარი შეადგინა.

ამასთან, 43%-ით არის გაზრდილი ნავთობპროდუქტების გადაზიდვები. შაქრის გადაზიდვები გაიზარდა 82%-ით, ხოლო სასუქის 18%-ით.

მათ შორის, 2021 წელს შუა დერეფნის გავლით გადაზიდვები 51%-ით არის გაზრდილი.

მარი ჩიტაია