ფინანსთა სამინისტრომ სახელმწიფო საწარმოების მდგომარეობის შესახებ გამოაქვეყნა ანგარიში.  აღმოჩნდა, რომ 2020 წელს საქართველოს სახელმწიფოს კუთვნილმა 142-მა კომპანიამ ჯამში 1,043,000,000 ლარით იზარალა, რაც 2019 წლის ზარალზე 630 მილიონი ლარით მეტია. ფინანსთა სამინისტრო განმარტავს, რომ 2020 წელს, პანდემიით გამოწვეულმა კრიზისმა სახელმწიფო საწარმოების ჯამური შემოსავალი დაახლოებით 300 მილიონი ლარით შეამცირა.

ყველაზე მეტი ზარალი ნახეს შემდეგმა კომპანიებმა: 383 მილიონი ლარის ზარალი ერიცხება  შპს “მარაბდა კარწახის რკინიგზას”. საქართველოს რკინიგზა” , რომელმაც შარშან  165 მილიონი ლარი წააგო. “გაერთიანებული წყალმომარაგების კომპანიის” ზარალი 205 მილიონ ლარია. 156 მილიონი ლარით იზარალა “თბილისის სატრანსპორტო კომპანიამ”. 84 მილიონიან წაგებაზეა “საქართველოს მელიორაცია”. 64-მილიონიანი ზარალი აქვს შპს “ენგურჰესს”. 22-მილიონიანი ზარალი მიიღო “სოფლის მეურნეობის ლოჯისტიკის კომპანიამ”. “სახელმწიფო ელექტროსისტემას” კი 36 მილიონი ლარი აქვს.

ცნობისთვის, სახელმწიფო კომპანიებს ჯამში 9.86 მლრდ. ლარზე დიდი ვალი აქვთ აღებული. სახელმწიფო საწარმოების უარყოფითი ფინანსური მაჩვენებლების პარალელურად, საერთაშორისო სავალუტო ფონდი საქართველოს მთავრობას მათ ფართომასშტაბიან რეფორმირებას ურჩევს. შეგახსენებთ, სახელმწიფოს კუთვნილ კომპანიებში მთლიანობაში 56,000-ზე მეტი ადამიანია დასაქმებული.

სახელმწიფო კომპანიების რეფორმირებაზე მუშაობა ჯერ კიდევ გიორგი გახარიას პრემიერობის დროს დაიწყო. ექსპრემიერი გახარიას დაწყებულ საქმეს აგრძელებს ამჯამინდელი პრემიერი ირაკლი ღარიბაშვილი, რომელიც ამბობს სახელმწიფო საწარმოების რეფორმას მხარს უჭერს საერთაშორისო სავალუტო ფონდი და მის განხორციელებაში ჩართულნი არიან აზიის განვითარების ბანკი და მსოფლიო ბანკი.

სახელმწიფო საწარმოების მართვის რეფორმირების თვალსაზრისით, შექმნილია სპეციალური სამუშაო ჯგუფიც, რომელიც შეიმუშავებს თანმიმდევრული ნაბიჯების კონკრეტულ გეგმას, რათა საბოლოოდ, სახელმწიფო საწარმოების მართვა კორპორატიული მართვის უმაღლეს სტანდარტებს დაუახლოვდეს.

შეგახსენებთ,საქართველოს მთავრობამ სახელმწიფო კომპანიების რეფორმა ჯერ კიდევ 2019 წლიდან დაიწყო. 5-სვეტიანი რეფორმის თანახმად, უნდა განხორციელდეს სახელმწიფო საწარმოთა კომერციალიზაცია, OECD-ს პრინციპებზე დაყრდნობით საწარმოებში დაინერგოს კორპორაციული მართვის სტანდარტები, განისაზღვროს სახელმწიფო საწარმოთა ფლობის პოლიტიკა და რაციონალობა, დაიწყოს საწარმოთა სტრატეგიული მართვა და გაანალიზდეს და შემუშავდეს ნორმები საწარმოთა კონკურენტული ნეიტრალურობის უზრუნველსაყოფად. სახელმწიფო საწარმოების რეფორმა პირველ ეტაპზე გულისხმობს ქვეყნისთვის სტრატეგიულად მნიშვნელოვან 10-15 საწარმოს რეაბილიტაცია-მოდერნიზაციას ენერგეტიკის, ტრანსპორტის, რკინიგზის და ყველა იმ დარგში, რომელსაც ეკონომიკაზე დადებითი გავლენა შეუძლია.

ავტორი: ბელა გელაშვილი