უკვე რამდენიმე კვირაა კამათი არ ცხრება - ვისი აზრი უნდა იყოს პრიორიტეტული მთავრობებისთვის - ეპიდემიოლოგების თუ ეკონომისტების? სინამდვილეში ეს წინაამღდეგობა არ არსებობს.

ჭკვიანმა ეპიდემიოლოგებმა კარგად იციან, რომ ვირუსს არა მხოლოდ ავადმყოფობა, არამედ ფსიქოლოგიური იზოლაცია, უმუშევრობა და ოჯახური ძალადობა მოაქვს. ჭკვიანმა ეკონომისტებმა კი იციან, რომ ავადმყოფი ადამიანები ოფისებში და სავაჭრო ცენტრებში ვერ დადიან. რომ ადამიანები, ვისაც დაინფიცირების ეშინიათ, სახლებს არ აშენებენ, ავტომობილებს არ ყიდულობენ, და უცხოეთში დასვენებას არ გეგმავენ.საბოლოო ჯამში კი, რეცესიის მთავარი და ყველაზე დიდი რისკი არა კარანტინი, არამედ დაავადების უკონტროლო გავრცელებაა.

შვედეთის და იაპონიის მაგალითმა დაგვანახა მიდგომა „რაც უფრო სუსტია შეზღუდვები, მით ნაკლებია ეკონომიკური ზარალი“ - რეალურად არ მუშაობს. შვედეთში კორონავისუსგან სიკვდილიანობა ერთ სულ მოსახლეზე ყველაზე მაღალია ევროპაში, თუმცა, კარანტინზე უარის თქმის მიუხედავად, რეცესია, სავარაუდოდ ისეთივე ღრმა იქნება, როგორც დანარჩენ ქვეყნებში.

გერმანიის მაგალითი კი პირიქით, იმის დადასტურებაა, რომ ადამიანების სიცოცხლეების გადარჩენა არა მხოლოდ ჰუმანურია, არამედ ეკონომიკურადაც სასარგებლო. ასეთი მიდგომა ნდობას აძლიერებს, რაც ეკონომიკის აღდგენისთვის უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე გადასახადების შემცირება, ბიუროკრატიის შემცირება და ნებისმიერი თეორიული დებატები ეკონომიკურ თავისუფლებაზე.

რა თქმა უნდა ჯერ ადრეა კორონავირუსთან ბრძოლის სხვადასხვა სტრატეგიების ეფექტურობის შეფასება, თუმცა, 1918-1920 წლებში „ესპანური გრიპის“ დაძლევის გამოცდილებამ ნათლად აჩვენა  პანდემიიდან ყველაზე ნაკლები ეკონომიკური დანაკარგებით ის ქვეყნები და ქალაქები გამოვიდნენ, სადაც ეპიდემიოლოგიური შეზღუდვები ყველაზე მკაცრი იყო. ამას მასაჩუსეთსის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებული კვლევაც ადასტურებს.

რა მოხდება, თუ დღეს მთავრობების შეზღუდვებს საჭიროზე ადრე მოხსნიან? თუ ამას პანდემიის მეორე ტალღა და ისევ ოფისების, საწარმოების, და მაღაზიების დახურვა მოჰყვება?

ასეთ შემთხვევაში არასრული დასაქმება სრულ უმუშევრობაში, ფინანსური დეფიციტი - გაკოტრებაში, სუსტი მოხმარება - მოხმარებაზე საერთოდ უარის თქმაში, ხოლო შეწუხება - პანიკაში გადაიზრდება. ეკონომიკისთვის ამაზე მძიმე სცენარი ბუნებაში არ არსებობს.რა თქმა უნდა, ადამიანის სიცოცხლის ფულით შეფასება არ შეიძლება, თუმცა, რეალურ ცხოვრებაში ეს მუდმივად ხდება ,როგორც მაგალითად სიცოცხლის ან ჯანმთელობის დაზღვევის დროს.

თუ ადამიანის სიცოცხლეს 10 მლნ. დოლარად შევაფასებთ, როგორც ამას დაზღვევის დარგის ზოგიერთი მათემატიკოსი აკეთებს და დავუჯერებთ ექსპერტებს, ვინც თვლის რომ კარანტინმა შტატებში 2 მლნ. ადამიანის სიცოცხლე გადაარჩინა, გამოდის, რომ ქვეყანამ 20 ტრლნ. დოლარის ზარალი თავიდან აიცილა.ეს ამერიკის მშპ-ს უდრის, და შეზღუდვებით გამოწვეულ დანაკარგებს მნიშვნელოვანად აღემატება.

ამიტომაც მიზანი არა ნორმალური ცხოვრების სწრაფი დაბრუნებაა, არამედ ვირუსის ხისტი შეკავება ვაქცინის და წამლის გამოჩენამდე.ამისთვის საჭიროა ფართომასშტაბიანი ტესტირება, ინფიცირების წყაროების და ჯაჭვების გამოვლენა და რა თქმა უნდა შეზღუდვები.ეს ადამიანებს შორის მსხვერპლსაც და ეკონომიკურ ზარალსაც შეამცირებს. ეს როგორც ეკონომისტების, ასევე ეპიდემიოლოგების საერთო სიამაყის საგანი იქნება.

წყარო: Süddeutsche Zeitung

მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ