ერთი ტონა შაქრის იმპორტი საქართველოს 39%-ით, $489-მდე გაუძვირდა. საქსტატის მონაცემებით, მიმდინარე წლის 9 თვეში საქართველომ 88.1 ათას ტონა შაქარში $43.1 მილიონი გადაიხადა, ხოლო გასული წლის საანგარიშო პერიოდში 105.1 ათასი ტონა შაქრის იმპორტი $37.1 მილიონი დაუჯდა.
როგორც შაქრის იმპორტიორ კომპანია „L ჯორჯიაში“ განმარტავენ, რა მიმართულებით შეიცვლება შაქრის ფასი ამის პროგნოზირება რთულია და მსოფლიოს უმსხვილეს ექსპორტიორ ქვეყანაში არსებულ ვითარებაზეა დამოკიდებული.
„ზაფხულში შაქრის ფასი მცირედით შემცირდა. ამის მიზეზი თურქეთის მთავრობის გადაწყვეტილება გახდა, რომლის თანახმადაც შაქრის გადამამუშავებელ თურქულ საწარმოებს ექსპორტის უფლება მიეცათ. ახლა ექსპორტი შეჩერებულია და შესაბამისად ფასები ძველ ნიშნულს უბრუნდება. მომავალში რა იქნება ამის თქმა შეუძლებელია. ყველაფერი შაქრის უმთავრეს მწარმოებელსა და ექსპორტიორზე, ბრაზილიაზეა დამოკიდებული. ყოფილა შემთხვევა შაქარი გვიყიდია და სანამ ჩვენამდე მოაღწია, ფასი რამდენიმეჯერ შეიცვალა. ამის ერთ-ერთი მიზეზი ისიცაა, რომ ფასის ფორმირება ბირჟაზე ხდება“,- ამბობს იმპორტიორი თამაზ გოგიბერაშვილი.
საქართველოში შაქრის იმპორტიორი ქვეყნების TOP-3 შემდეგია:
- ბრაზილია - $19.4 მილიონი, 43.8 ათასი ტონა
- თურქეთი - $9.2 მილიონი, 18.4 ათასი ტონა
- პოლონეთი - $6.9 მილიონი, 13.3 ათასი ტონა.
აღსანიშნავია, რომ ბოლო ერთი წლის განმავლობაში შაქრის სამომხმარებლო ფასი საქართველოში 35%-ით გაიზარდა.
შეგახსენებთ, სოფლის მეურნეობის მინისტრი ქვეყანაში შაქრით თვითუზრუნველყოფის ზრდას 2021 წლის ივნისიდან აგარის შაქრის კომბინატის ამუშავებით ელოდა. შაქრის ადგილობრივი წარმოების ხელშეწყობა საქართველოს მთავრობამ მიმდინარე წლის აპრილში დააანონსა. ბაზარზე შაქრის მოთხოვნის დაკმაყოფილება მთავრობამ აგარაში წარმოების განახლებით გადაწყვიტა. ეკონომიკის მინისტრი ელოდა, რომ აგარაში შაქრის წარმოების განახლებით შაქრის ადგილობრივი მოთხოვნა 50%-ით დაკმაყოფილდება.
წარმოების სტიმულირების მიზნით, მთავრობამ კომპანია აგარის შაქარს შეღავათები დაუწესა და ამუშავებაში დაეხმარა, თუმცა შეღავათების ვადა, 31 დეკემბერს ამოიწურა და „აგარის შაქარი“ ისევ გაჩერდა. კომპანიისთვის ეს დრო საკმარისი არ აღმოჩნდა ქარხნის სრული დარვირთვით ასამუშავებლად, თუმცა მთავრობამ მას დახმარების ახალი პოაკეტი შესთავაზა და აპრილიდან აგარის შაქრის კომბინატში საწარმოო პროცესი განახლდა. 2021 წლის ბოლომდე ქარხანა 70 000 ტონა შაქრის ნედლეულს გადაამუშავებს.
შეგახსენებთ, კომპანია „აგარის შაქარმა“ წარმოება 2016 წლის ნოემბერში გააჩერა და სახელმწიფოს დახმარებით, მუსაობა 2020 წლის ზაფხულზე აღადგინა. „აგარის შაქარი“ სახელმწიფოს არ დაუსუბსიდირებია, იყო შეღავათიანი პირობები, ტარიფები, კონკრეტულად სარკინიგზო გადაზიდვებზე. თავად საწარმოში განმარტავენ, რომ კომპანია ფასდაკლებით იღებდა ბუნებრივ გაზს და სარკინიგზო-ლოგისტიკურ მომსახურებას. სწორედ ამ შეღავათების წყალობით, საწარმომ მუშაობა 2020 წლის ზაფხულზე განაახლა და 1 ივნისიდან 31 დეკემბრამდე იმუშავა.
ცნობისთვის, აგარის შაქარში აზერბაიჯანული კაპიტალია ჩადებული. ის აზერბაიჯანული Azersun Holding- ის საკუთრებაშია.
ავტორი ბელა გელაშვილი
წყარო: ბიზნეს ფორმულა