ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახური რამდენიმე თვის წინ თავისუფალ ინდუსტრიულ ზონებში არსებულ სავაჭრო კომპანიების დიდ ნაწილს უკავშირდებოდა და მოგების გადასახადის გადახდას სთხოვდა. როგორც „კომერსანტთან“ თიზ-ების წარმომადგენლები აცხადებდნენ, მწარმოებელი კომპანიების მიმართ საგადასახადო უწყებას არ აქვს მოგების გადასახადის მოთხოვნა. თუმცა, რამდენიმე თვის განმავლობაში აუდიტის დეპარტამენტი მოკვლევის მიზნით უკავშირდებოდა საქართველოს თიზ-ებში რეგისტრირებულ სხვადასხვა სავაჭრო კომპანიებს მოგების გადასახადის გადახდასთან დაკავშირებით. საკითხის ირგვლივ თიზ-ების წარმომადგენლებს და შემოსავლების სამსახურს შორის მოლაპარაკებები მიმდინარეობდა.

ჰუალინგის თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის აღმასრულებელი დირექტორი სოსო ნიბლაძე „კომერსანტთან“ განმარტავს, რომ საბოლოო შედეგად მიიღეს მოგების გადასახადისგან იმ კომპანიების განთავისუფლება, რომლებიც ეწევიან იმპორტ-ექსპორტს თიზ-ის საშუალებით ან იმპორტს, დასაწყობებას და შემდეგ დისტრიბუციას სხვადასხვა ქვეყნებში. თუმცა, ნიბლაძის განმარტებით, შემოსავლების სამსახურის მიერ კომპანიებთან განხორციელებულმა არარგუმენტირებულმა ზარებმა, მათი დიდი ნაწილის საქართველოდან გასვლა გამოიწვია.

„საბოლოოდ ის შედეგი მივიღეთ, რომ არიან კომპანიები რომლებიც ეწევიან იმპორტ-ექსპორტს თიზ-ის საშუალებით ან იმპორტს, დასაწყობებას და შემდეგ დისტრიბუციას სხვადასხვა ქვეყნებში, ასეთ კომპანიებში პრეცედენტის სახით მიღებული არის გადაწყვეტილება რომ ისინი არ იბეგრებიან, მაშინ როდესაც თუ თიზ-თან არ აქვს კავშირი ორგანიზაციას და საერთაშორისო ოპერაციას ეწევა, ამ შემთხვევაში ეს არ განიხილება თიზ-ის ფარგლებში საქმიანობად და იბეგრება. თუმცა მაინც ვთვლით, რომ აქაც კანონი დასახვეწია, რადგან ერთმნიშვნელოვნად გამიჯნული არ არის რომ ეს არის დაბეგვრის მიზნებისთვის აკრძალული საქმიანობა, ასე არსად წერია. აკრძალული საქმიანობების ჩამონათვალში ასე კონკრეტულად არ არის აღნიშნული და ვთვლით, რომ თუ სურთ ამას მომავალში სიცხადე ჰქონდეს, კანონმდებლობაში რაიმე ფორმით უნდა აისახოს, ახლა მხოლოდ ვერბალურად ვიცით ყველაფერი.

ინვესტორებს რომლებიც საქართველოში თიზ-ებით ინტერესდებიან, ამას ვეუბნებით ვერბალურად, მაგრამ შესაძლოა ჩვენ არც გვკითხონ, ნახონ კანონი, დაარეგისტრირონ კომპანია და ისე აწარმოონ საქმიანობა. შესაბამისად შეიძლება მოხდეს, რომ კანონმდებლობა ისე წაიკითხოს კომპანიამ, რომ ვერ დასვას საკითხი კითხვის ნიშნის ქვეშ და არ ჩათვალოს, რომ ასეთი ოპერაცია უნდა დაიბეგროს, ამიტომ ვთვლით რომ უფრო მეტი სიცხადე უნდა იყოს.

ბევრმა, რომლებსაც კითხვები პასუხგაუცემელი დარჩათ დახურეს კომპანია და წავიდნენ, საუბარია ასეულობით ორგანიზაციაზე, ამ გაურკვევლობამ და კამპანიამ რომელიც თავის დროზე შემოსავლების სამსახურმა აწარმოა კომპანიებთან რეკვით და არარგუმენტირებული საუბრებით, რომ გადასახადი უნდა იქნეს გადახდილი, ბევრი ინვესტორი დაგვაკარგვინა. საბოლოოდ აღმოჩნდა, რომ ამ კომპანიების დიდ ნაწილს არ ევალებათ გადასახადის გადახდა, ამიტომ ეს არის ტიპიური არაპროფესიონალიზმი, როდესაც ხელის შეწყობის ნაცვლად, სახელმწიფო უწყება ასე ექცევი“, - განმარტა ნიბლაძემ.

ფოთის თიზ-ის გენერალურ დირექტორი დავით ებრალიძე „კომერსანტის“ კითხვის პასუხად ამბობს, რომ კანონში ცვლილებების შეტანის აუცილებლობა დღის წესრიგში არ დგას.

„აღნიშნულ ქმედებას ვერ დავარქმევთ საგადასახადო პრაქტიკის შეცვლას, და შესაბამისად არც კანონში ცვლილებების შეტანის აუცილებლობა დგას დღის წესრიგში. მიუხედავად იმისა, რომ შემოსავლების სამსახურის მხრიდან ნამდვილად განხორციელდა ფოთის თიზ-ში რეგისტრირებული ერთ-ერთი კომპანიის შემოწმება, რომელიც უკვე წლებია სავაჭრო საქმიანობით არის დაკავებული, კერძოდ ახორციელებს საზღვარგარეთიდან საქონლის თიზ-ში შემოტანას, დასაწყობება-დაფასოვებას და შემდგომ გატანას საქართველოს ტერიტორიაზე და მის ფარგლებს გარეთ. შემოწმების საფუძველზე შემოსავლების სამსახურმა მათ დაარიცხა მოგების გადასახადი, რაც კომპანიის მიერ გასაჩივრებულ იქნა შემოსავლების სამსახურის დავების საბჭოში, სადაც საკითხი გადაწყდა დადებითად კომპანიის სასარგებლოდ და დარიცხული მოგების გადასახადი სრულად ჩამოეწერა.

ამ ფაქტიც დადასტურდა და კონკრეტული მაგალითის საფუძველზე შეგვიძლია ვიმსჯელოთ, რომ თიზ-ებში სავაჭრო საქმიანობა არის ნებადართული და ექვემდებარება გადასახადო შეღავათებს“, - აღნიშნავს დავით ებრალიძე.

აღსანიშნავია, რომ თავისუფალი ინდუსტრიული ზონების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, თიზ-ში დასაშვებია ნებისმიერი საქონლის წარმოება, გადამუშავება ან მომსახურების გაწევა, გარდა კანონის მე-12 მუხლით განსაზღვრული საქმიანობისა, რომელშიც შედის: ა) იარაღის, საბრძოლო მასალის წარმოება, იარაღით, საბრძოლო მასალით ვაჭრობა; ბ) ბირთვული, რადიოაქტიური ნივთიერებების წარმოება, ბირთვული, რადიოაქტიური ნივთიერებებით ვაჭრობა; გ) ნარკოტიკული და ფსიქოტროპული საშუალებების შეტანა, შენახვა, წარმოება ან/და რეალიზაცია; დ) თამბაქოს ნაწარმის ან/და თამბაქოს ნედლეულის შეტანა, შენახვა, წარმოება ან/და რეალიზაცია, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. შესაბამისად, ყველა სხვა საქმიანობა თიზ-ში ნებადართულია და მოგების გადასახადისგან გათავისუფლებულია.

ნინო თამაზაშვილი