სომხეთმა თურქეთს დიპლომატიური პასპორტების მქონე მოქალაქეებისთვის სახმელეთო საზღვრის გახსნა შესთავაზა. ამის შესახებ იუწყება azatutyun.am სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრეს-მდივანზე, ვაან უნანიანზე დაყრდნობით.

“სომხური მხარე თანახმაა, თამამი ნაბიჯები გადადგას. ჩვენ არაერთხელ ვაჩვენეთ ჩვენი მზაობა ამასთან დაკავშირებით, მათ შორის, საგარეო საქმეთ მინისტრის მონაწილეობით დიპლომატიურ ფორუმზე ანტალიაში და ეკონომიკური ემბარგოს გაუქმებით. ავიამიმოსვლის აღდგენა სომხეთსა და თურქეთს შორის ასევე მნიშვნელოვანი ორმხრივი ნაბიჯია.

დარწმუნებული ვართ, რომ წინსვლის ერთადერთი გზა არის მკაფიო უწყვეტი ნაბიჯები. მაგალითად, ჩვენ თურქულ მხარეს შევთავაზეთ, პირველ ეტაპზე გაიხსნას სახმელეთო საზღვარი დიპლომატიური პასპორტების მფლობელებისთვის, თუმცა თურქული მხარე არ ჩქარობს ამას. ვფიქრობთ, ეს იქნება მცირე, მაგრამ არსებითი და ლოგიკური ნაბიჯი. ვიმედოვნებთ, რომ ამ საკითხში მივაღწევთ შედეგს”, – ამბობს  სომხეთის საგარეო უწყების წარმომადგენელი.

მანამდე თურქეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა მევლუდ ჩავუშოღლუმ სომხეთისა და თურქეთის ურთიერთობების შესახებ საუბრისას ასევე განაცხადა, რომ აუცილებელია, თამამი ნაბიჯები გადაიდგას.

სომხეთ–თურქეთს შორის საზღვრის გახსნა რეალურ კონტურებს იძენს. რუსეთ-უკრაინის ომის პირობებში კავკასიის რეგიონში ლოგისტიკა ახალი მოცემულობის წინაშე დგება. ამ ქვეყნების ბაზრების ჩაკეტვამ და ნაკადების გაჩერებამ თურქეთსა და სომხეთს სავაჭრო კავშირების აღდგენისა და საზღვრის გახსნისკენ უბიძგა, რაც დამატებითი შესაძლებლობისკენ უხსნის გზას საქართველოსაც.

თურქეთსა და სომხეთს შორის განსაკუთრებით მწვავე კონფლიქტი საუკუნეზე მეტ ხანს ითვლის. ერევანი 1915 წლის მასობრივ მკვლელობებს გენოციდად აფასებს, რასაც ანკარა კატეგორიულად უარყოფს. გასაბჭოების შემდეგ, სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებიდან ყველაზე მეტად სომხეთი დაზარალდა, რომლის ტერიტორიაც 70 ათასი კვადრატული კილომეტრიდან 30 ათას კვადრატულ კილომეტრამდე შემცირდა, არარატის მთა სომხეთს მხოლოდ საბჭოთა გერბზეღა დარჩა.

დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ კონფლიქტის თემად ყარაბაღი იქცა. აზერბაიჯანსა და თურქეთს შორის უმოკლესი მანძილი სომხეთზე გადის, თუმცა ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენმა, შაჰ-დენიზის გაზსადენმა და ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზამ საქართველოზე გაიარა, რამაც ერთი შეხედვით ქვეყანა მომგებიან პოზიციაში ჩააყენა, თუმცა ალტერნატიული დანახარჯი ბევრად უფრო მაღალი აღმოჩნდა და ბალტიის ქვეყნების ეკონომიკურმა განვითარების დონემ სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებისას მნიშვნელოვნად გაუსწრო.

2020 წელს, ყარაბაღის ბოლო ომის დროს, აზერბაიჯანმა შვიდივე ოკუპირებულ რაიონსა და უშუალოდ ყარაბაღის ნაწილზე, მათ შორის ქალაქ შუშაზე კონტროლი აღიდგინა. ბაქომ ერევნისგან ნახიჩევანის ექსკლავთან პირდაპირი გზით დაკავშირების უფლებაც მიიღო, სანაცვლოდ სომხეთი რუსეთს აზერბაიჯანის გავლით დაუკავშირდა.

ფაშინიანის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, 2018 წლიდან, სომხეთი ცდილობს, რომ რუსეთის უპირობო მორჩილი აღარ იყოს, თუმცა არც ღიად მიდის მის წინააღმდეგ. ერევანი გიუმრიდან რუსული ბაზის გაყვანას არ ითხოვს და არც NATO-ში ინტეგრაციაზე აკეთებს განაცხადს, მაგრამ აფხაზეთში დევნილების დაბრუნების გაეროს რეზოლუციასაც აღარ ეწინააღმდეგება და არც რუსეთის უკრაინაში შეჭრისთვის დაუჭერია მხარი.