მარკეტები და ქსელური სუპერმარკეტები სურსათის ვარგისიანი ნარჩენების ბენეფიციარებისთვის განაწილების შემთხვევაში დღგ-ს და მოგების გადასახადებისგან გათავისუფლდებიან, — ამის შესახებ აღნიშნულ კანონპროექტში „სურსათის დანაკარგების და სურსათის ნარჩენების შემცირებისა და სურსათის შეწირულობის შესახებ“, რომელიც პარლამენტშია ინიცირებული.

კანონპროექტის ავტორების ინფორმაციით, 2019 წელს მოხდა 1,584 ტონა სურსათის, 2020 წელს – 1,982 ტონის, 2021 წელს კი 1,685 ტონა სურსათის ჩამოწერა. კანონპროექტში აღნიშნულია, რომ დღესდღეობით სურსათის შეწირულობა საქველმოქმედო ორგანიზაციაში ექვემდებარება დღგ-თი და მოგების გადასახადით დაბეგვრას, თუ შეწირულობა აჭარბებს გადამხდელის წინა კალენდარული წლის წმინდა შემოსავლის 10 პროცენტს.

როგორც „კომერსანტთან“ რითეილ ასოციაციის აღმასრულებელმა დირექტორმა სოფიო ქაშაკაშვილმა განაცხადა, აღნიშნული რეგულაცია სექტორისთვის მისასალმებელია, რადგან თუ ადრე სურსათის დონაცია ბიზნესისთვის მძიმე ტვირთი იყო, რადგან იბეგრებოდა, კანონპროექტის მიღების შემდეგ სუპერმარკეტები ამისთვის დღგ-ს და მოგების გადასახადს აღარ გადაიხდიან.

„საქართველოში არ არსებობს საკანონმდებლო ბაზა, რომელიც დაარეგულირებს და წაახალისებს სურსათის შეწირულობას. ამასთან, ფისკალურად, სურსათის შეწირულობა არახელსაყრელია ბიზნესისთვის. სუპერმარკეტები უარს ამბობენ ზედმეტი საკვების გაცემაზე, რადგან შემოწირული საკვები იბეგრება დღგ-ითა და მოგების გადასახადით.

მართალია აქამდე ჩვენი ასოციაციის წევრები მეტ-ნაკლებად ახდენდნენ სურსათის დონაციას, თუმცა მცირე რაოდენობით, რადგან ის გაყიდული პროდუქციის მსგავსად იბეგრებოდა და ეს რა თქმა უნდა ბიზნესისთვის მძიმე ტვირთი იყო. ვფიქრობ სიახლე დიდი სტიმული იქნება არამარტო რითეილ, არამედ ჰორეკა სექტორისთვის, რათა ნარჩენი სურსათი მოაწოდონ ბენეფიციარებს, ვისაც ამის საჭიროება უდგას.

რთულია რაოდენობაზე ვისაუბროთ, სხვადასხვა ქსელურ მარკეტებს სხვადასხვა რაოდენობის სურსათის ჩამოწერა უწევთ. თუმცა როგორც ჩემთვის არის ცნობილი მსოფლიოში 2019 წელს დაახლოებით 931 მლნ ტონა სურსათის ნარჩენი დაგროვდა, რომელთაგან 26 პროცენტი – სურსათის მომსახურების ობიექტებიდან, 13 პროცენტი კი – სარეალიზაციო ქსელებიდან წარმოიქმნა. სურსათის შეწირულობა ბიზნესისთვის არა დამატებითი ტვირთი, არამედ საქველმოქმედო ნაბიჯი გახდება და ნარჩენების შემცირებაც მოხდება“, — აღნიშნა სოფიო ქაშაკაშვილმა.

„კომერსანტმა“ აღნიშნული კანონპროექტის შეფასება ქსელურ მარკეტებსაც სთხოვა, თუმცა ამ ეტაპზე რეგულაციაზე საუბრისგან ისინი თავს იკავებენ, ნაწილი კი აცხადებს, რომ ამ ეტაპზე დეტალურ ინფორმაციას არ ფლობს.

როგორც კანონპროექტის ავტორები აღნიშნავენ, შეიქმნება სურსათის საქველმოქმედო ორგანიზაცია და სურსათის ბანკი, ხოლო სურსათის საქველმოქმედო საქმიანობის ავტორიზაციას განახორციელებს და შესაბამის მონაცემთა ბაზას აწარმოებს სსიპ - სურსათის ეროვნული სააგენტო. მათი თქმით,  ეს გადაწყვეტილება მიღებულია გამომდინარე იქიდან, რომ მთელ მსოფლიოში ძალიან აქტუალურად დგას სურსათის ნარჩენების შემცირების საკითხი.

„საქართველო არ არის გამონაკლისი და ძალიან დიდი რაოდენობის სურსათი მიდიოდა ნაგავსაყრელზე, 2020 წლის მონაცემებით ეს მაჩვენებელი 261 ტონა იყო. თუ გავითვალისწინებთ, რომ ძალიან ბევრი ადამიანი ცხოვრობს სიღარიბის ზღვარს მიღმა, ეს ძალიან სწორი გადაწყვეტილებაა. შემუშავებულია კანონპროექტი, რომელიც ერთი მხრივ, შეამცირებს ნარჩენებს და მეორე მხრივ, გააჩენს შესაძლებლობას, რომ ნარჩენი სურსათი მიეწოდოს ბენეფიციარებს. მარკეტებს და ქსელებს, რომლებიც ვადიანი პროდუქტის განაწილებას განახორციელებენ ბენეფიციარებისთვის, საგადასახადო შეღავათი ექნებათ, დღგ-ს ჩათვლის უფლებით და გათავისუფლდებიან მოგების გადასახადისგან. საუბარია არამალფუჭებად პროდუქციაზე: შაქარი, ყავა, ბურღულეული და ა.შ.“- განაცხადა კანონპროექტის ერთ-ერთმა ინიციატორმა, დეპუტატმა ხატია წილოსანმა.

ცვლილებები სრულად 2025 წლის 1-ელი იანვრიდან ამოქმედდება.