მილსადენის კომპანია TAP AG მზად არის, 2025 წლისთვის ტრანსადრიატიკული გაზსადენის (TAP) გამტარუნარიანობის გაზრდის პირველი ეტაპი დაასრულოს. ამის შესახებ კომპანიის მმართველმა დირექტორმა, ლუკა შიპატმა იტალიურ გაზეთ Il Sole 24 Or-თან ინტერვიუს დროს განაცხადა, რასაც „ინტერფაქს-აზერბაიჯანი“ ავრცელებს.
ამ მიზნით მომავალი წლის 16 იანვრიდან 22 იანვრამდე ბაზრის ფანჯრის სატესტო გახსნა იგეგმება, რომლის დროსაც ოპერატორები TAP-ით გრძელვადიანი სატრანსპორტო სიმძლავრეების დაჯავშნას შეძლებენ. აღსანიშნავია, რომ ეს სავალდებულო ეტაპი თავდაპირველად 2023 წლის ივლისისთვის იყო დაგეგმილი, რაც, ლუკა შიპატის თქმით, TAP AG-მა დააჩქარა და იანვრისთვის გადმოიტანა.
ამასთან, შიპატი აცხადებს, რომ თუ იანვარში გადამზიდავების მიერ ბაზრის სავალდებულო დატესტვის დროს დამატებითი სიმძლავრე 2,5 მილიარდ კუბურ მეტრ გაზს შეადგენს, პროექტის „ეკონომიკური მდგრადობის შემოწმების დასრულების შემდეგ“ კომპანია TAP AG ინფრასტრუქტურის მოდერნიზებაში ინვესტიციების ჩადებას დაიწყებს.
ამ პირველი ნაბიჯით 2025 წლისთვის 2.5 მილიარდი კუბური მეტრის 50% ხელმისაწვდომი გახდება, რის შემდეგაც, 2026 წელს მეორე ფაზა დასრულდება. თუმცა, ლუკა შიპატის შეფასებით, მიზნის მისაღწევად TAP-სა და ყველა ოპერატორს შორის სრული კოორდინაცია არის აუცილებელი.
„მილსადენის მოდერნიზაციის გადაწყვეტილება საჭიროებს სრულ სინქრონიზაციას გაზის მოთხოვნას, მის წარმოებასა და სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის მშენებლობას შორის,“ - აცხადებს შიპატი.
ის TAP-ის სიმძლავრის 20 მილიარდ კუბურ მეტრამდე გაორმაგების ბოლო ვადად 2027 წელს ასახელებს. TAP-ის სიმძლავრის გაორმაგება RepowerEU-ს გეგმას შეესაბამება, რომლის რუსული გაზის ჩანაცვლების მიზნებშიც ბრიუსელმა სამხრეთ გაზის დერეფანი ჩასვა. ასევე, TAP-ის სიმძლავრის გაორმაგებას ურთიერთგაგების მემორანდუმიც გულისხმობს, რომელსაც ივლისის შუა რიცხვებში აზერბაიჯანის მთავრობამ და ევროკომისიამ მოაწერეს ხელი.
რაც შეეხება გამტარუნარიანობის გაორმაგების დაფინანსებას, ლუკა შიპატი აცხადებს, რომ მთლიანი ინვესტიციის, ანუ 1,2-1,3 მლრდ ევროს 75%-ს ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი (EBRD) გაიღებს, დარჩენილ ნაწილს კი ფინანსური ინსტიტუტები დააფინანსებენ.
„EBRD მზად არის, დაგვეხმაროს, თუ გაფართოების პროექტი ენერგეტიკული უსაფრთხოების მოთხოვნებსა და მწვანე ენერგიაზე გადასვლის გეგმას დააკმაყოფილებს,“ - ამბობს შიპატი.
მისი თქმით, გაზსადენის სიმძლავრე ახალი მილების გაყვანისა და იტალიაში ახალი სამუშაოების გარეშე გაიზრდება, რასაც მხოლოდ ახალი კომპრესორების დამონტაჟება ეყოფა საბერძნეთსა და ალბანეთში.
2021 წელს აზერბაიჯანმა საერთო ჯამში 19 მილიარდი კუბური მეტრი გაზის ექსპორტი განახორციელა, საიდანაც TAP-ით იტალიაში, საბერძნეთსა და ბულგარეთში 8,2 მილიარდი კუბური მეტრი გავიდა. აქედან 6,8 მილიარდი კუბური მეტრი მხოლოდ იტალიას მიეწოდა. წელს აზერბაიჯანული გაზის ექსპორტი 22-23 მილიარდ კუბურ მეტრამდე არის პროგნოზირებული, საიდანაც TAP-ით ევროპისთვის მიწოდებული მოცულობა 11,5 მილიარდ კუბური მეტრს შეადგენს.
გაზსადენი შაჰ-დენიზის საბადოდან წელიწადში 10 მილიარდი კუბური მეტრი ბუნებრივი აირის ტრანსპორტირებისთვის არის განკუთვნილი, ხოლო მისი გამტარუნარიანობა სიმძლავრის გაორმაგების, ანუ წელიწადში 20 მილიარდ კუბურ მეტრამდე გაზრდის შესაძლებლობას იძლევა.
TAP
