თურქი სპეციალისტები ახორციელებენ პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ბოსფორის სრუტეში გამავალი გემების გამონაბოლქვის დონეს გამოთვლიან. პროექტი სტამბოლის უნივერსიტეტის საზღვაო მეცნიერებისა და მართვის ინსტიტუტმა სამხრეთ კორეის კვლევით ფონდთან თანამშრომლობით შეიმუშავა. ამის შესახებ თურქული მედია, „ანადოლუ“  წერს.

პროექტი, რომელსაც თურქეთის სამეცნიერო და ტექნოლოგიური კვლევითი საბჭოც  (TÜBİTAK) უჭერს მხარს, 2023 წლის იანვარში დაიწყება და ორი წლის განმავლობაში გაგრძელდება.

პირველ ეტაპზე სტამბულის სრუტეში სხვადასხვა ადგილას განთავსდება სენსორები, რომელთა მეშვეობითაც გარემოში გემების მავნე გამონაბოლქვის გამოთვლა მოხდება.

სტამბოლის უნივერსიტეტის საზღვაო მეცნიერებათა და მართვის ინსტიტუტის დირექტორმა, პროფესორმა ჯემ გაზიოღლუმ პროექტის დეტალები „ანადოლუს“ კორესპონდენტს  გააცნო.

მისი თქმით, სტამბოლის სრუტეში წელიწადში საშუალოდ 40 ათასი გემი გადის და თურქეთის ხელისუფლებამ დიდი ხანია უარი თქვა მართვის ისეთ სისტემაზე, რომელშიც გარემოსთვის ასეთი მოძრაობის შედეგების გათვალისწინება არ მოხდებოდა.

გაზიოღლუ მიიჩნევს, რომ ეკოლოგიურად სუფთა პროდუქტების ტრანსპორტირება ასევე ეკოლოგიურად უსაფრთხო მეთოდით უნდა მოხდეს და  თურქული სრუტეები ამის კარგ შესაძლებლობას იძლევიან.

გაზიოღლუს განცხადებით, თურქეთმა სრუტეებზე ეკოლოგიური თვალსაზრისით „კონტროლი“ უნდა დაამყაროს, რაც სამეცნიერო მონაცემების მეშვეობითაა შესაძლებელი.

”ჩვენ განვათავსებთ სენსორებს სხვადასხვა წერტილში, რომლებიც შეძლებენ გაზომონ ემისიების დონე გემების გავლის შემდეგ,” - აღნიშნა მან.

პროფესორის თქმით, გემების გავლის შემდეგ ემისიების დონის გამოთვლის მეთოდი უკვე არსებობდა, მაგრამ ახლა ექსპერტები უფრო ზუსტი შედეგის მიღებას ელიან.

გაზიოღლუს განცხადებით, პირველ ეტაპზე სენსორები სტამბოლის სრუტეში სამ წერტილში განთავსდება, თუმცა მოგვიანებით მათი რაოდენობა შესაძლოა გაიზარდოს.

პროფესორმა აღნიშნა, რომ ინსტიტუტმა მოახდინა თურქეთის საჭიროებებზე ადაპტირება სისტემისა, რომელიც უკვე წარმატებით გამოიყენება სამხრეთ კორეაში.

”მათ მიერ შემუშავებული სისტემა გამოიყენებოდა ბუნებრივ საწყლოსნო გზებზე მოძრავ გემებზე, სადაც არ არის ურბანიზაცია. ჩვენ კი, სამწუხაროდ, ვსაუბრობთ ქალაქზე  თითქმის 15 მილიონიანი მოსახლეობით და აუცილებელია,  განვასხვაოთ ავტომობილების გადაადგილებისას და გემების სრუტეში გავლისას გამოყოფილი გამონაბოლქვები. ჩვენ გავაკეთეთ გარკვეული თეორიული სამუშაოები და ამას პრაქტიკაშიც განვახორციელებთ“, - განაცხადა გაზიოღლუმ.