თურქეთი ბოსფორის სრუტის განტვირთვის მიზნით ხელოვნურ არხს აშენებს. ახალ არხს “სტამბოლის არხი” ქვია და მისი მშენებლობა ქვეყანას 5 მლრდ დოლარით ძვირი უჯდება, ვიდრე წინანდელი გეგმით იყო გათვალისწინებული.
ახალი გაანგარიშებით არხის მშენებლობა 20 მლრდ დოლარი დაჯდება, - განაცხადა გაზეთ Sabah-თან ინტერვიუში თურქეთის ტრანსპორტის სამინისტროს ხელმძღვანელმა ადილ კარაისმაილოღლუმ.
„ღირებულება უფრო მაღალი აღმოჩნდა, ვიდრე თავდაპირველი გათვლები. ჩვენ გამოვთვალეთ მშენებლობა 15 მილიარდ დოლარად, თუმცა პროექტი დაჯდება 20 მილიარდი დოლარი“, - განაცხადა მინისტრმა და დასძინა, რომ თურქეთის ხელისუფლებას სურს განახორციელოს პროექტი საბიუჯეტო წყაროებიდან.
„მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი პროექტი ადრე თუ გვიან განხორციელდება. ეს აუცილებლობაა“, - განაცხადა თურქეთის ტრანსპორტის სამინისტროს ხელმძღვანელმა.
მისი თქმით, არხის მშენებლობა მნიშვნელოვნად განტვირთავს ბოსფორის სრუტეში მოძრაობას. „წლიურად ბოსფორზე ამჟამად 40 000 გემი გადის. თუ ხვალ ეს რიცხვი 60-70 ათასამდე გაიზრდება, მაშინ მათი გავლა ბოსფორის გავლით შეუძლებელი გახდება“, - აღნიშნა მინისტრმა.
„სტამბულის არხის“ აშენების პროექტი თურქეთის ამჟამინდელმა პრეზიდენტმა რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა პრემიერ-მინისტრობის დროს 2011 წელს დაანონსა. თურქეთის ხელისუფლების პროგნოზით, 45 კილომეტრიანი ხელოვნური არხის გამტარუნარიანობა დღეში 160 გემი იქნება. არხის წლიური შემოსავალი, სავარაუდოდ, 8 მილიარდი დოლარი იქნება, ძირითადად გემების ტრანზიტის გადასახადის გამო.
„სტამბოლის არხი“, რომელიც სუეცის და პანამის არხებზე დიდი იქნება, შავ ზღვას მარმარილოს ზღვასთან დააკავშირებს. არხის სიგრძე 45 კილომეტრი იქნება, სიგანე 140-150 მეტრი, ხოლო სიღრმე 25 მეტრი.
პროექტის მიხედვით, "სტამბოლის არხი" ბოსფორის სრუტის მსგავსად ქალაქ სტამბოლს შუაზე გაყოფს და სტამბოლის ნაწილი "სტამბოლის არხსა" და ბოსფორის სრუტეს შორის კუნძულის სახით დარჩება.
თავად ქალაქი სტამბოლი სამ რეგიონად დაიყოფა - ერთი აზიური და დანარჩენი ევროპის ნაწილი. ცენტრალური ნაწილი, რომელშიც მდებარეობს ქალაქის ისტორიული რაიონი "სულთანაჰმედი" და საქმიანი უბნები რეალურად გადაიქცევა კუნძულად.
„სტამბოლის არხის“ გამოყენება მოხდება როგორც საკრუიზო ასევე სატვირთო გემების მიერ. ამავე არხით იგეგმება ასევე საშიში ნივთიერებით დატვირთული გემების გატარებაც.
პროექტის ფარგლებში მარმარილოს ზღვაში დაგეგმილია ხელოვნური კუნძულების გაშენებაც.