რუსეთ-უკრაინის ომმა საერთაშორისო გადაზიდვები რადიკალურად შეცვალა. თუკი წინა წლებში ქართველი გადამზიდავები მოთხოვნის სიმცირეზე წუხდნენ,  საქართველოს ტერიტორიაზე ტვირთების გატარებას მსოფლიოს მრავალი ქვეყანა ამაოდ ცდილობს. სატრანსპორტო პოტენციალის გაფართოებისთვის უზარმაზარ შანსს ქვეყანა რეალურად ვერ იყენებს. როგორც ერთ-ერთი წამყვანი გადამზიდავი კომპანია IVEX LOGISTICS-ის დირექტორი ლევან თათარაშვილი ,,კომერსანტთან“ ამბობს, არ არსებობს საკმარისი რესურსი, რომ ქვეყანა ტვირთბრუნვის გაზრდას მოემსახუროს.

მიიღე ინფორმაცია უფრო სწრაფად „კომერსანტის“  Telegram-ზე.

მთავარი მიზეზი შესაბამისი ინფრასტრუქტურის არქონაა, რის გამოც მკვეთრად გაზრდილ მოთხოვნას საქართველოს სატრანსპორტო დერეფანი მინიმალურ დონეზეც ვერ უზრუნველყოფს.

,,მოთხოვნა დიდია, მაგრამ რესურსი არანაირი არ გვაქვს. წლებია, ამ სფეროში აქტიურად ვმუშაობთ და სერვისებთან დაკავშირებით დიდი პრობლემაა, რაც ამდენი ხნის განმავლობაში ვერ მოგვარდა. სახმელეთო და საპორტო მიმართულებით  დიდი შეფერხებებია იმის გამო, რომ გამტარუნარიანობა მცირეა და ინფრასტრუქტურა - მოშლილი. რეალურად საქართველოს პორტები არ იძლევიან საშუალებას, მოემსახურონ ტვირთებს. რკინიგზა ფაქტობრივად ცალკე მდგომი სტრუქტურაა თავისი ბიუროკრატიით და მაღალი ტარიფებით, რის გამოც მასთან ურთიერთობას ვერიდებით როგორც ადგილობრივი, ასევე უცხოური კომპანიებიც.  ამ დროს უზარმაზარი მოთხოვნაა, დაგვემატა აზიის ქვეყნები, რომლებსაც უნდათ ევროპაზე გასვლა, მაგრამ ფიზიკურად  ვერ ვიღებთ შეკვეთებს, მოთხოვნა ერთბაშად 700%–ით გაიზარდა,  მაგრამ ჩვენ  5%-ზე მეტს ვერ ვაკმაყოფილებთ, დანარჩენი იკარგება.  უზარმაზარ შესაძლებლობას ვკარგავთ. მარტო ჩემი კომპანიის მაგალითით არ ვსაუბრობ, მთლიანად სექტორში ასეთი მძიმე მდგომარეობაა. ტვირთების უდიდესი ნაწილი მოძრაობს ირანი-თურქეთის გავლით, რაც ამ მოცემულობაში საქართველოს ალტერნატივად შეიძლება ჩაითვალოს. გადაზიდვები ფიზიკურად ვერ ხერხდება. შეკვეთები კოლოსალური რაოდენობითაა, რომელსაც ვერც ერთი საზღვაო ხაზი, ვერც ტერმინალები ვერ იღებენ.  ტვირთები დროში ყოვნდება, რაც ქმნის ნეგატიურ ჯაჭვს, რითაც უკმაყოფილო რჩებიან დამკვეთები“, - ამბობს ლევან თათარაშვილი ,,კომერსანტთან“.

რაც შეეხება ფასებს, LOGISTICS-ის დირექტორის ინფორმაციით, უკრაინაში ომის დაწყებიდან დღემდე სახმელეთო გადაზიდვები 2-4%-ის ფარგლებშია გაძვირებული, საზღვაო მიმართულებაში ფასმა დაახლოებით 1,5-2 %-ით მოიმატა, ხოლო საჰაერო გადაზიდვების შემთხვევაში ეს მაჩვენებელი  30-35%-ს შეადგენს.

გადაზიდვებთან დაკავშირებულ პრობლემაზე საუბრობს ,,კომერსანტთან“ დათო გოჩავა, ,,პროფესიონალ რკინიგზელთა კლუბის“ დამფუძნებელი.

,,რკინიგზის ხაზებზე ელემენტარულად შუქნიშნებიც არ ფუნქციონირებს. მოსაგვარებელია ეს საკითხი, რაზეც უკრაინის ომამდეც ვწერდით. იმის მიხედვით, რაც ხდება, ჩვენ ვერ შევძლებთ მომატებული ტვირთნაკადების ათვისებას, პრობლემა გვექნება. თეორიულად დასაშვებია, მაგრამ რესურსი არ არის.  როდესაც ამბობენ, რომ  სატესტო რეჟიმში მუშაობს ყარსის რკინიგზა, ეს ნიშნავს, რომ ოფიციალურად გახსნილი არ არის, ნებართვა არ აქვთ.  არ არსებობს ორგანიზაცია, რომელიც სარკინიგზო მოძრაობის უსაფრთხოებაზეა პასუხისმგებელი. არის ერთი მომენტი, რომ ერთობლივი საწარმო უნდა შეიქმნას აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე, ეს უნდა იყოს საერთაშორისო კომპანია, რომელსაც ექნება შესაძლებლობა მოიზიდოს ინვესტორები, ამ მიმართულებით უნდა გადაიდგას ნაბიჯები. მრავალი საკითხია შესასწავლი, რომ  ვიცოდეთ, რაც  სარკინიგზო ხაზზე ხდება. სისტემა სრულიად  გაუმჭვირვალეა. გვესმის მოწოდება, რომ უნდა ავითვისოთ ტვირთები, მაგრამ საქართველოს სატრანსპორტო დერეფანი რამდენად არის მზად, ფიზიკურად უნდა შემოწმდეს. ყველაფერი უნდა გაკეთდეს, რომ ავითვისოთ ტვირთნაკადები და მოდერნიზება მოვახდინოთ. სხვა გზა არ გვაქვს, როცა ამხელა შანსი ეძლევა ქვეყანას“, - ამბობს გოჩავა.

ცნობისთვის, რუსეთის წინააღმდეგ დასავლეთის ქვეყნების მიერ დაწესებული სანქციების ფონზე ყაზახეთის მთავრობამ საექსპორტო და სატრანზიტო ტვირთებისთვის ალტერნატიული მარშრუტი შეიმუშავა, რომელიც აზერბაიჯანსა და საქართველოზე გადის. ამის შესახებ ყაზახეთის მთავრობის სამშაბათის სხდომაზე ინდუსტრიისა და ინფრასტრუქტურის განვითარების მინისტრმა კაირბეკ უსკენბაევმა განაცხადა, წერს რუსული სააგენტო ТАСС.

მისი თქმით, საექსპორტო ტვირთები ლატვიის პორტებსა და ტრანსკასპიურ საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტზე გადამისამართდება. ამ მიმართულებით შეთანხმება უკვე მიღწეულია აზერბაიჯანის, საქართველოსა და თურქეთის მთავრობებთან, რომლის საფუძველზეც შეიქმნება ერთობლივი საწარმო. მისი ამოცანა ამ მარშრუტის გამართული მუშაობის უზრუნველყოფა იქნება.

ანალოგიური გადაწყვეტილება მიიღო ავღანეთის მთავრობამ, რომელიც თავის პროდუქციას ევროპის მიმართულებით პირველად აგზავნის მას შემდეგ, რაც ხელისუფლება თალიბანმა ჩაოგდო ხელში.

მარი ჩიტაია