საქართველოს ბანკი, როგორც კორპორაციული სოციალური პასუხისმგებლობის მქონე კომპანია ქვეყნისათვის მნიშვნელოვან პროექტებში აქტიურ ჩართულობას აგრძელებს. ბანკის მხარდაჭერით ოთხ დაცულ ტერიტორიას- მტირალასა და კოლხეთის ეროვნულ პარკებს, კინტრიშისა და ქობულეთის დაცულ ტერიტორიებს UNESCO-ს მსოფლიო ბუნებრივი მემკვიდრეობის სტატუსი მიენიჭა. საქართველოს ბანკი CNF-ის (Cavcasus Nature Fund) დახმარებით 11 დაცული ტერიტორიის ფინანსურ მხარდაჭერას უკვე 10 წელია ახორციელებს. ესენია: ბორჯომ-ხარაგაული, ლაგოდეხი, თუშეთი, ვაშლოვანი, მტირალა, ჯავახეთი, ყაზბეგი, ალგეთი, კინტრიში, ფშავ-ხევსურეთის და მაჭახელა. სწორედ ბანკისა და CNF-ის ერთობლივმა და მრავალწლიანმა ზრუნვამ შეიტანა საკუთარი წვლილი ამ ოთხი დაცული ტერიტორიისთვის UNESCO-ს მსოფლიო ბუნებრივი მემკვიდრეობის სტატუსის მინიჭებაში.
გადაწყვეტილება UNESCO-ს შემფასებელთა მისიის წარმომადგენლებმა რამდენიმე წლიანი შეფასებებისა და ექსპერტთა მიერ ჩატარებული ყოვლისმომცველი კვლევების შედეგად მიიღეს. სწორედ UNESCO-მ გაუწია ოფიციალური რეკომენდაცია ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირთან (IUCN) ერთად რომ საქართველოს „კოლხური ტყეებისა და ჭარბტენიანი ტერიტორიების’’ მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაში შეტანილიყო.
უფრო მეტი დეტალის გასაგებად კი "კომერსანტმა" CNF-ის აღმასრულებელი დირექტორთან
თობიას მიუნხმაიერთან ჩაწერა ინტერვიუ:
- ბატონო თობიას, საქართველოს ოთხმა დაცულმა ტერიტორიამ მიიღო იუნესკოს მსოფლიო ბუნებრივი მემკვიდრეობის სტატუსი. რას ნიშნავს ეს საქართველოსთვის?
ეს აღიარება საქართველოსთვის ოლიმპიური ოქროს მედლის მიღების ექვივალენტია. ეს არ არის მხოლოდ კოლხური ტყეებისა და ჭარბტენიანი ტერიტორიების განსაკუთრებული ღირებულებისა და მნიშვნელობის გლობალური აღიარება. ეს არის იმ განსაკუთრებული მიღწევების აღიარება, რაც ამ 4 დაცული ტერიტორიის მართვას უკავშირდება.
- 10 წელზე მეტია, საქართველოს ბანკი აქტიურად არის ჩართული საქართველოს დაცული ტერიტორიების მხარდაჭერაში. რას გვეტყვით იმ როლის შესახებ, რასაც კერძო ინვესტიციები ასრულებენ დაცული ტერიტორიების მხარდაჭერაში?
საქართველოს ბანკის ჩართულობა საქართველოს დაცული ტერიტორიების მხარდაჭერაში შეიძლება კერძო-საჯარო პარტნიორობისათვის ბუნების დაცვის სფეროში მისაბაძი მაგალითია. საქართველოს ბანკის წვლილი მნიშვნელოვანი იყო კოლხური ტყეების 4 დაცული ტერიტორიის მართვის გაუმჯობესებაში. მე მჯერა, რომ საქართველოს ბანკის ყველა პარტნიორს - იქნება ეს მსხვილი ინვესტორი თუ ბიზნესი, ასვე მის ყველა თანამშრომელს შეუძლია იამაყოს იმით, რომ მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის საქართველოს 4 დაცული ტერიტორიის იუნესკოს ბუნებრივი მემკვიდრეობის სტატუსი მინიჭებაში.
- ქვეყნისთვის რა მნიშვნელოვანი შესაძლებლობები შეიძლება მოჰყვეს ამ აღიარებას?
ამ აღიარებით კოლხური ტყეები და მისი უნიკალური ეკოსისტემა საერთაშორისო ყურადღებას მიიქცევს. ის საქართველოს სახელით პირველ კვალს ტოვებს ბუნების მემკვიდრეობის ძეგლთა მსოფლიო რუკაზე. ეს არის შესაძლებლობა, საქართველომ მსოფლიოს წამყვანი მეცნიერები კვლევის ჩასატარებლად მოიზიდოს. ამავე დროს, ზრდის ტურისტების ინტერესს - როგორც საქართველოდან, ისე საზღვარგარეთიდან - დატკბნენ კოლხური ტყეების სილამაზითა და მრავალფეროვნებით.
- რა როლს ასრულებს დაცული ტერიტორიების არსებობა უფრო მდგრადი მომავლის მხარდაჭერის კუთხით?
უფრო მდგრადი მომავალი უბრალოდ წარმოუდგენელი იქნებოდა დაცული ტერიტორიების გარეშე. ტერიტორიები არქივია, საგანძურის ყუთები მდგრადობისთვის. კაცობრიობამ ახლახან დაიწყო ბიომრავალფეროვნების სიმდიდრის აღმოჩენა. მრავალსაუკუნოვანი განადგურების შემდეგ, ჩვენ ვიწყებთ იმის გათვითცნობიერებას, რომ გლობალური და ისტორიული მნიშვნელობის ამოცანაა შენარჩუნდეს ბიომრავალფეროვნების ის „ცხელი წერტილები“, სადაც გვაქვს ენდემური სახეობების განსაკუთრებული ნაირფეროვნება - ცხოველებიც და მცენარეებიც. სამხრეთ კავკასია მთელ მსოფლიოში ერთერთი, იმ მცირეთაგანი ბიომრავალფეროვნების „ცხელი წერტილია“.
- რა როლს ასრულებენ დაცული ტერიტორიები მდგრადი ტურიზმის განვითარებაში და როგორ შეიძლება ამ უპირატესობის გამოყენება?
დაცული ტერიტორიები შეიძლება იყოს მამოძრავებელი ძალა მდგრადი ტურიზმის განვითარებისათვის. ადგილობრივ თემებს უზარმაზარი სარგებლის მიღების შესაძლებლობა აქვთ, თუმცა ეს ჭკვიანურ და ფრთხილ გადაწყვეტილებებს მოითხოვს - მთავრობის, დაცული ტერიტორიების მენეჯმენტისა და ადგილობრივი თემების მხრიდან. იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის სტატუსი უნდა აღიქმებოდეს, როგორც რაღაც უფრო მეტი, ვიდრე ჯილდო. ეს არის პირობა მომავალისათვის. ეს არის ჯილდო, რომელიც წლიდან წლამდე უნდა გამართლდეს.
- რა არის დაცულ ტერიტორიებზე ტურიზმის ეკონომიკური გავლენა?
დაცულ ტერიტორიებზე ტურიზმის ეკონომიკური გავლენა შეიძლება ღირსშესანიშნავი იყოს. ამის საუკეთესო მაგალითია განვითარება, რომელიც ჩვენ ბოლო წლებში თუშეთის შორეულ დაცულ ტერიტორიაზე ვნახეთ. ამ რეგიონში ასობით ადამიანი სარგებელს იღებს იმით, რომ ტურისტები ჩადიან, ადგილობრივი მოსახლეობის პატარა სასტუმრო სახლებში ან საბანაკო სივრცეებში რჩებიან, კარგად აღჭურვილ ბილიკებზე სალაშქროდ მიდიან, ცხენზე ჯირითობენ, ან რეგიონის კულტურული მემკვიდრეობითა და ხელნაკეთობებით ტკბებიან. ამან ადგილობრივი თემებისთვის, ტურისტებისთვისა და ბუნების დაცვისათვის რეალურად მომგებიანი სიტუაცია შექმნა. ჩვენ კარგად უნდა გვახსოვდეს, რომ დაცულ ტერიტორიებზე ტურიზმის ეკონომიკური გავლენა მხოლოდ მაშინ შეიძლება იყოს დადებითი, თუკი ზეწოლა ეკოლოგიაზე მინიმალური იქნება.
(R)