ენერგეტიკული ბირჟის ამოქმედება ისევ გადავადდა, ამჯერად გაზაფხულამდე. შესაბამისი ცვლილება მთავრობის დადგენილებაშია ასახული, რომლის მიხედვით ბირჟის ამოქმედება 2023 წლის 1 აპრილს იგეგმება.
ენერგეტიკოსი გია არაბიძე ენერგეტიკული ბირჟის ამოქმედების გადავადებას გონივრულს უწოდებს. ის ევროკავშირის ქვეყნებში არსებულ ენერგოკრიზისზე მიუთითებს, რამაც გაზის ფასი ევროპაში მეგავატ-საათზე 273 ევრომდე გაზარდა.
„სექტემბერში რომ არ ამოქმედდა ენერგეტიკული ბირჟა ამით ქვეყანა არ დაქცეულა, არც მანამდე გამოუწვევია მის არამოქმედებას პრობლემა. მე ვფიქრობ, რომ ჯობია ენერგეტიკული ბირჟა სრულყოფილად, გამართულად მივიყვანოთ ბოლომდე და ავამოქმედოთ, ვიდრე დავიწყოთ და ნამახვანის მშენებლობასავით გავაჩეროთ.
არ არის ეს იოლი საქმე, ევროპის ქვეყნებს აქვთ თითქმის 30 წელია, მაგრამ ბოლომდე გამართული იქაც კი არ არის. ამაზე არავინ დავობს, რომ კარგი იქნება და სახელმწიფოს ჩარევა აღარ მოხდება. ვფიქრობ, ჩვენს ადგილობრივ ენერგოობიექტებს კვლავ სჭირდებათ გარკვეული ტრეინინგების ჩატარება, რათა ახალ სისტემასთან იოლად ადაპტირება შეძლონ. ეს მარტივი საქმე ნამდვილად არ არის და ჯობია გვიან, თუმცა სრულფასოვნად ამუშავდეს.
როდესაც ჩვენთან ელექტროენერგიის და გაზის ტარიფიც სუბსიდირებულია, ახლა რომ მკითხოთ რა ღირს ელექტრული ენერგია ვერ გეტყვით, რადგან არ ვიცით, ამიტომ ბირჟის შემთხვევაში ბაზარი ამასაც დაარეგულირებს. ბირჟის ამოქმედების შემდეგ, არის საშიშროება რომ გარკვეული რყევები განიცადოს ფასებმა და ზრდისკენ წავიდეს. წარმოიდგინეთ ვითარება, როცა თბოელექტროსადგურები ამუშავდება და მათ არ ჰყოფნით ე.წ სოციალური გაზი და იძულებულნი გახდებიან კომერციულ ფასად ნაყიდი გაზით დაიწყონ ელექტროენერგიის გამომუშავება. ასე გამომუშავებული ელექტროენერგიის ფასი ბუნებრივია ძალიან მაღალი იქნება და შემდეგ იმ ფასად ბირჟაზე გატანაც პრობლემა იქნება. პირდაპირ თუ არაპირდაპირ ჩვენთან ეს სფერო სუფსიდირებულია, ამას კი ბირჟა ვერ მოითმენს“, — ამბობს გია არაბიძე.
2023 წლის 31 მარტამდე უნდა განხორციელდეს შემდეგი ღონისძიებები:
ა) სს „საქართველოს ენერგეტიკული ბირჟის“ მიერ განხორციელდეს დღით ადრე ბაზრის პლატფორმის, ასევე ორმხრივი ხელშეკრულებების პლატფორმის ჩამოყალიბება-გამართვა, ტესტირება, პოტენციურ მონაწილეებთან სიმულაციურ რეჟიმში გაშვება და დანერგვა;
ბ) სს „საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემის“ მიერ განხორციელდეს:
ბ.ა) საბალანსო ბაზრის პლატფორმის ჩამოყალიბება-გამართვა, ტესტირება, პოტენციურ მონაწილეებთან სიმულაციურ რეჟიმში გაშვება და დანერგვა;
ბ.ბ) დაბალანსებაზე პასუხისმგებელი პირების, მათ შორის, საბალანსო მომსახურების მომწოდებელი პირების რეგისტრაციის სისტემის ფორმირება და სათანადო რეესტრის ჩამოყალიბება;
ბ.გ) აღრიცხვის ერთიანი ბაზის წარმოებისათვის საჭირო ღონისძიებების მომზადება;
გ) სს „ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული ოპერატორის“ (ესკო) მიერ განხორციელდეს საბითუმო საჯარო მომსახურების ორგანიზებისათვის საჭირო ინსტრუმენტების ჩამოყალიბება-გამართვა, ტესტირება, პოტენციურ მონაწილეებსა და ბაზრის ოპერატორებთან სიმულაციურ რეჟიმში გაშვება და დანერგვა.