რა ტენდენციები და მოლოდინებია საერთაშორისო ენერგეტიკულ ბირჟაზე, ამის შესახებ „გალთ & თაგარტის“  უფროსმა ანალიტიკოსმა გიორგი ბერბერაშვილმა რადიო „კომერსანტის“ ეთერში ისაუბრა.

გიორგი ბერბერაშვილის თქმით, გასული წელი საკმაოდ მნიშვნელოვანი და დაძაბული იყო, არა მხოლოდ ნავთობის თემაში, არამედ გლობალური ფინანსური სექტორისთვისაც, როგორიცაა აქციები, ობლიგაციები და ა.შ.

„წელი რომ შევაჯამოთ ფასების კუთხით, მნიშვნელოვანი ცვლილება არცაა. ესაა - 3.7% ცვლილება 2022 წლის იანვრიდან 2023 წლის იანვრამდე პერიოდში. თუმცა ამ პერიოდში ვნახეთ ისტორიული მაქსიმუმი ფასი 130$ ბარელზე, რაც პირველ რიგში განპირობებული იყო რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ ევროკავშირის და ამერიკის მხრიდან დაწესებული სანქციებით. ეს იყო თებერვალი-მარტის პერიოდში, შემდეგ დაიწყო დასტაბილურება. მნიშვნელოვანი იყო ჩინეთის ნულოვანი კოვიდპოლიტიკაც, რამაც პირდაპირი გავლენა იქონია ნავთობის იმპორტზე. ამ ეტაპზე 1 ბარელი ივაჭრება 85$-ის ფარგლებში. ისტორიულად განსხვავება „ბრენტსა“  და რუსულ ნავთობ „ურალს“ შორის იყო 2-3$-ის ფარგლებში, განვითარებულმა პროცესებმა განაპირობა 31$-იანი სხვაობა „ბრენტთან“ მიმართებაში,“ - განაცხადა გიორგი ბერბერაშვილმა. მისი შეფასებით, ასევე მნიშვნელოვანია OPEC-ის გადაწყვეტილება ნავთობის მოპოვების შემცირებასთან დაკავშირებით.

„რომ შევხედოთ ბოლო რამდენიმე თვის დინამიკას, საკმაოდ შემცირებულია რუსული ნავთობის ექსპორტი. რაც პირდაპირ დაკავშირებულია ფასის ზედა ზღვრის დაწესებასთან. რუსული ნავთობის ტოპ-3 იმპორტიორი ქვეყანა არის ინდოეთი, თურქეთი და ჩინეთი.“ - განაცხადა გიორგი ბერბერაშვილმა. მისი თქმით, ანალიტიკოსების ვარაუდები განსხვავებულია ამ კონტექსტში ჩინეთის ეკონომიკის გახსნის შედეგებთან დაკავშირებით.

რაც შეეხება საერთაშორისო ენერგეტიკული ბაზრის ტენდენციების გავლენას საქართველოზე, გიორგი ბერბერაშვილი ამბობს, რომ საქართველოში იმპორტირებული ნავთობის დიდი წილი რუსულია, რაც განსაზღვრავს კიდეც მის დაბალ ფასს.

ქართველი ნავთობიმპორტიორები საკმაოდ დინამიკურები არიან,  მარტივად ახდენენ როტაციას ერთი ნავთობმომწოდებელი ქვეყნიდან მეორეზე. რომ ავიღოთ ბოლო წლების სტატისტიკა, საკმაოდ ახლოს ვიყავით საერთაშორისო ფასებთან. „ბრენტი“ თუ გარკვეულწილად შეიცვლებოდა, ჩვენთან ეს ისახებოდა 3 კვირის პერიოდში. სრულად შეიცვალა სურათი რუსეთ-უკრაინის ომის შემდეგ დაწესებული სანქციებისა და ნავთობის გაიაფების შემდეგ, შესაბამისად, დაიწყეს ალტერნატიული გზებით შემოტანა და ახლა დიდი წილი საქართველოში იმპორტირებული ნავთობისა არის რუსული. შესაბამისად, რთულია პროგნოზი რამდენად ვიქნებით სამომავლოდ დამოკიდებული „ბრენტზე“, თუკი არსებული სურათი შენარჩუნდა,“ - აღნიშნა ბერბერაშვილმა.

გალთ & თაგარტის ანალიტიკოსი ამბობს, რომ მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენების გამო კონკრეტული პროგნოზების კეთება რთულია, თუმცა ტენდენციების განსაზღვრა შესაძლებელია.

„თან არის მოლოდინი, რომ ფასები უნდა გაიზარდოს ჩინეთის და აზიური ქვეყნების ეკონომიკების გახსნასთან ერთად. თან ერთის მხრივ, გვაქვს გამკაცრებული მონეტარული პოლიტიკა, რაც იმის მაუწყებელია, რომ ფასები უნდა დაიწიოს მეტ-ნაკლებად. ასევე არის „ოპეკი“ რომელსაც არაოფიციალური თარგეთ ნიშნული აქვს გაცხადებული 75$ და ყველაფერს იზამს, რომ ამ ნიშნულზე დაბლა არ ჩამოვიდეს. მიმდინარე ომიც გვაქვს და მალე ძალაში შედის დამატებითი ემბარგო და შეზღუდვები რუსულ ნავთობზე, რთულია პროგნოზის გაკეთება, თუმცა ფასის მკვეთრი მოძრაობები კიდევ იქნება, მთლიანობაში, დიდი ალბათობით, მოლოდინები ნავთობის ფასთან დაკავშირებით უფრო პოზიტიურია და 100-120$-ის ფარგლებში ელოდებიან ფასის ცვლილებას,“- განაცხადა ბერბერაშვილმა.