"VTB ბანკის აქტივების საშუალო ზომის ბანკებზე გადანაწილება გაზრდის კონკურენციას," - ამის შესახებ საბანკო სფეროს ექსპერტი გიორგი ცუცქირიძე სოციალურ ქსელში წერს.

"კომერსანტი" მის პოსტს უცვლელად გთავაზობთ:

„დასავლეთის მხრიდან რუსეთისათვის დაწესებული სანქციების ზეგავლენა, რუსულ ეკონომიკაზე და ფინანსურ სექტორზე და მისი გადადინების ეფექტი რუსული კაპიტალით შექმნილ შვილობილ კომპანიებზე საზღვარგარეთ, საქართველოს მაგალითიდანაც კარგად მოჩანს.

რუსულ VTB ბანკს, რომელიც სისტემფორმირებად წამყვან რუსულ ბანკებში გადის, უკრაინაში დაწყებული ომის გამო სანქციები დაუწესდა, ხოლო დოლარში, ევროში, ფუნტსა და სხვა უცხოურ ვალუტებში გადარიცხვები საერთოდ აეკრძალა. ამის შედეგად, ბანკმა აქტიურ -პასიური ოპერაციები, მათ შორის ექსპორტ-იმპორტის ოპერაციები, ფაქტიურად შეაჩერა.

ბუნებრივია, აღნიშნული სანქციები გავრცელდა საქართველოში მოქმედ სს "ვითიბი ბანკ საქართველოზეც", რომელიც რუსული ბანკის შვილობილ ბანკს წარმოადგენს.

არანაკლებ საინტერესო იყო თუ როგორ მოხდებოდა ბანკის აქტივების და ვალდებულებების სხვა ბანკებზე გადანაწილება, მომხმარებელთა უფლებების დაცვის თვალსაზრისით. ვი თი ბი ბანკი-საქართველო იყო აქტივების სიდიდთ მეოთხე ბანკი, აქტივების ხვედრითი წილი კი საბანკო სექტორში 3.5 % შეადგენდა.

საქართველოს საბანკო სექტორი ისედაც მაღალი კონცენტრაციით გამოირჩევა, სადაც ორი ყველაზე მსხვილი ბანკი თი ბი სი ბანკი და საქართველოს ბანკი, სისტემის მთლიანი აქტივების 67 %-ს ფლობს. შესაბამისად, მთავარი ამოცანა სწორედ საბანკო კონცენტრაციის შემცირებაა, რადგან მარალი კონცენტრაცია ამცირებს რა ბაზარზე კონკურენციას, ნეგატიურად მოქმედებს ფასწარმოქმნაზე და მომსახურების ხარისხზე, თანმდევი ნეგატიური ეფექტით.

როდესაც გამოვთქვი ჩემი კრიტიკული დამოკიდებულება საპენსიო მომსახურების ტენდერის პირობებზე, პირველ რიგში სწორედ კონცენტრაციის რისკი მქონდა მხედველობაში, რადგან ეს არის ამ ტენდერის ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი რისკი, როდესაც ისედაც შეზღუდულ სატენდერო განაცხადში, პოტენციურად მხოლოდ 3 ბანკის მონაწილეობის პირობებში, 2 ბანკი ბაზრის ოლიგოპოლიურ სეგმენტს წარმოადგენს, და ტენდერში რომელიმეს გამარჯვება ბაზრის კონცეტრაციას კიოდევ უფრო გაზრდის, ამასთან არსებულ და აწყობილ მომსახურების სისტემას გაურკვევლობის ელფერს უფრო მატებს, ვიდრე სიცხადეს.

"ვი თი ბი ბანკის" მაგალითზეც გამოჩნდა, რომ კრიზისებისას ბაზრის მაღალი კონცენტრაციის პირობებში, რომელიმე საშუალო ზომის ბანკში წარმოქმნილი პრობლემისას სისტემური რისკის შემცირება შესაძლებელია ისევ საშუალო ზომის ბანკების გაძლიერებით და არა პირიქით. უფრო მეტიც, შედარებით მსხვილი ბანკების პრობლემის შემთხვევაშიც, ბანკის სესხების და ვალდებულებების გადაპორტირება და მომსახურების შეუძღუდავი მიწოდება, ისევ მეორე ეშელონის ბანკებშია შესაძლებელი და ნაკლებად მცირე ზომის ბანკებში!

მხოლოდ მისასალმებელია, აქტივების სიდიდით მე-4 ბანკის სს "ვითიბი ბანკი საქართველოს" აქტივ-პასივების ნაწილის აქტივების სიდიდით მე-3 და მე-5 ბანკებზე გადანაწილება, შესაბამისად, "ლიბერთი ბანკზე" და "ბაზის ბანკზე".

ნიშანდობლივია, რომ ამ გარიგებებმა მოიცვა როგორც რითეილ სეგმენტი, ასევე ბიზნეს კლიენტურა. თუ "ბაზის ბანკთან", რომელიც აქტივების სიდიდით მეოთხე ბანკია და საშუალო ზომის ბანკს წარმოადგენს, "ვითიბი ბანკ საქართველოში" არსებული ფიზიკური პირების ანაბრები და სესხები ბაზის ბანკში გადავიდა, კონსულტაციების შედეგად, სს "ვითიბი ბანკ საქართველოსა" და სს "ლიბერთი ბანკს" შორის მიღწეულია შეთანხმება, რომლის თანახმადაც, სს "ვითიბი ბანკი საქართველოს" იურიდიული პირების დეპოზიტებისა და სესხების გარკვეული ნაწილი სს "ლიბერთი ბანკში" გადავა.

შეთანხმება ითვალისწინებს მცირე და საშუალო ბიზნესის დეპოზიტებისა და სესხების გადაცემას სს "ლიბერთი ბანკისთვის". ამასთან, მომხმარებლების პორტირებაზე მუშაობა დაწყებულია და 3 მარტიდან ეტაპობრივად სს "ვითიბი ბანკი საქართველოს" მცირე და საშუალო ბიზნეს მეანაბრეებსა და მსესხებლებს სს "ლიბერთი ბანკი" თავის ფილიალებში მოემსახურება.

ეს გადაწყვეტილება იმათაც არის მნიშვნელოვანი, რომ ახლა უკვე აქტივების ზომით მე-3 და მე-4 ბანკის აქტივების გაზრდით, შეამცირებს რა კონცენტრაციას ბაზარზე, გაზრდის კონკურენციასაც და ამავდროულად პოზიტიურად აისახება საპროცენტო განაკვეთებზე მათი შემდგომი შემციტრების პერსპექტივით.

სისტემური რისკის შემცირება იმითაც არის ნიდსანდობლივი, რომ კრიზისებისას პრობლემები განსაკუთრებით სისტემფორმირებად და მსხვილ საკრედიტო დაწესებულებაში, მეორე ეშლონის ბანკების სიმცირისას, ტოვებს არასაკმარის ბუფერს რისკების სამართავად, მათ შორის კლიენტურის სხვა ბანკებში გადანაწილების და საბანკო ოპერაციების წარმოების თვალსაზრისით, უპირველესად, პატარა ბანკების მცირე კაპიტალის გამო,”- წერს გიორგი ცუცქირიძე საკუთარ ფეისბუქგვერდზე.