მაშინ, როდესაც რუსეთის არმია უკრაინის საზღვართან თავს იყრის, მოსკოვმა ევროპას გაზის მიწოდება შეუმცირა. რუსეთიდან მიწოდებული საწვავი ჯერ საკმარისია ელექტროსადგურების მუშაობისთვის და სახლების გათბობისთვის, მაგრამ არა იმისთვის, რომ გაზზე ფასის ზრდა შეაჩეროს.

ათწლეულების მანძილზე გაზი რუსეთიდან პოლიტიკური დაძაბულობის პერიოდშიც კი ევროპაში უწყვეტი ნაკადით მიედინებოდა. თუმცა დღეს მოსკოვი ბუნებრივი აირის მიწოდების შეწყვეტით იმუქრება იმ შემთხვევაში, თუ უკრაინის ირგვლივ შექმნილი კრიზისის გამო, დასავლეთი მოსკოვს მასშტაბურ სანქციებს დაუწესებს. ამიტომაც შტატები და მოკავშირეები რუსული გაზის ალტერნატივის მოძიებას ცდილობენ.

კითხვაზე „რამდენად დამოკიდებულია ევროპა რუსულ გაზზე?“, პასუხი მარტივია - უკიდურესად.

23 იანვარს ბაიდენის ადმინისტრაციის მაღალჩინოსანმა განაცხადა, რომ აშშ გაზის მსხვილ მომპოვებლებთან ჩრდილოეთ აფრიკაში, ახლო აღმოსავლეთში და აზიაში ინტენსიურ მოლაპარაკებებს აწარმოებს. ამ დღეებში ვაშინგტონში ვიზიტით ჩამოვა ყატარის ემირი ტამიმ ბინ ჰამად ალ-ტანი - ბაიდენთან შეხვედრის ერთად-ერთი თემა, ცხადია, ყატარის გაზის დამატებითი რაოდენობით ევროპისთვის მიწოდება იქნება.

სადღეისოდ, ევროპაში გაზის მოხმარების 40%-ს სწორედ რუსეთი უზრუნველყოფს. თავად ევროპაში ენერგომატარებლების მოპოვება მუდმივად მცირდება და რუსეთი ამ შემთხვევაში შეუცვლელი პარტნიორია. შექმნილ ვითარებაში ევროპელი ლიდერები ვერ თანხმდებიან ამ მომენტისთვის ყველაზე აქტუალურ საკითხზე - რას უნდა გაუძლოს ევროპამ უკრაინის გამო?

კონტინენტის ყველაზე მოწყვლადი ქვეყნები მზად არიან იმისთვის, რომ დანებდნენ მოსკოვის მანიპულირებას.

პოზიციის გაურკვევლობის და, შესაბამისად, სისუსტის ყველაზე აშკარა მაგალითია ევროკავშირის უძლიერესი ეკონომიკა - გერმანია, რომელიც საკმაოდ თავშეკავებულია უკრაინის მხარდაჭერაში. გერმანიის გაზის მოხმარების თითქმის 50% სწორედ რუსეთზე მოდის და ამ მხრივ ის სხვა ქვეყნებზე მეტადაა დამოკიდებული მოსკოვზე.

ამ დროისთვის გერმანიას მართავს სოციალ-დემოკრატების კოალიცია, რომლის აზრიც რუსულ საკითხზე დღემდე გაურკვეველი და ჩამოუყალიბებელია. მაგალითად, ბერლინში ჯერ ვერ დაადგინეს - გაითიშება თუ არა გაზსადენი „ჩრდილოეთ ნაკადი-2“ იმ შემთხვევაში, თუ რუსეთი უკრაინაში შეიჭრება? ოფიციალური ბერლინის წარმომადგენლების კომენტარები ამ საკითხზე ბუნდოვანი და გაურკვეველია.

ამ დროისთვის ევროპა ენერგოსისტემაში გაჩენილი ხვრელების ამოვსებას ნახშირით და თხევადი გაზის იმპორტის ზრდით ცდილობს, თუმცა, ეს საკმაოდ რთული ამოცანაა - თხევადი გაზი მსოფლიო ბაზარზე რაოდენობრივადაც არასაკმარისია, თანაც მისი ტრანსპორტირება გარკვეულ სირთულეებთანაა დაკავშირებული.  ყველაფერთან ერთად ის ბუნებრივ აირზე ძვირიცაა.

ბოლო პერიოდში შტატებმა და ყატარმა ევროპაში თხევადი გაზის მიწოდება მნიშვნელოვნად გაზარდეს - S & P Global-ის მონაცემებით, დეკემბერში ამერიკული თხევადი გაზის ექსპორტი ევროპაში 15%-ით გაიზარდა. ამ დროისთვის ამ ტიპის საწვავის ამერიკიდან ექსპორტის 50% სწორედ ევროპაზე მოდის, მაშინ, როდესაც წინა წელს ეს მაჩვენებელი მესამედს არ აღემატებოდა. მაგრამ ეს საქმეს ვერ შველის - აშშ-ს არ გააჩნია იმ რაოდენობის გაზი, რომ მან რუსეთის ჩანაცვლება შეძლოს.

ჩიხური მდგომარეობიდან სწრაფი გამოსავალი არ არსებობს - გაზზე და მასთან ერთად რუსეთზე დამოკიდებულების შემცირების ერთადერთი რეალური საშუალებაა ენერგიის სხვა წყაროების გამოყენება - მაგალითად, ატომის, ან ალტერნატიული ენერგეტიკის.

ამას კი დრო სჭირდება - გერმანია 2030 წლისთვის თავი ენერგომოხმარებაში განახლებადი წყაროების წილის 44%-დან 80%-მდე  გაზრდას გეგმავს. თუმცა, 2030 წელი ჯერ შორსაა, დეფიციტი კი, დღეს და აქ არის.

ამასობაში ამერიკელი და ევროპელი დიპლომატები პუტინის შეჩერებას ცდილობენ და ერთ-ერთი იარაღი ამ ძალისხმევაში სწორედ გაზია - ის გაზი, რომელიც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია როგორც ევროპისთვის, ასევე თავად რუსეთისთვისაც.

„გაზი - არ არის პუტინის ასიმეტრიული უპირატესობა, ეს ორმხრივი ურთიერთდამოკიდებულებაა“, - განაცხადა ბაიდენის ადმინისტრაციის ერთ-ერთმა მაღალჩინოსანმა.

Washington post