წლევანდელი რთველი ბიუჯეტს 138.4 მილიონი ლარი დაუჯდება. ეს ყველაზე ბევრია, რაც აქამდე ყურძნის შესყიდვაზე გაცემულა. სუბსიდიით წახალისებული ფერმერები ახალ ვენახებს აშენებენ, მატულობს ყურძნის მოსავალი და შესაბამისად, იზრდება ამ ბიზნესში ჩართული ადამიანების პოლიტიკური ზეწოლა მთავრობაზე. ხელისუფლებაც, ამ ადამიანების გულის მოსაგებად, განსაკუთრებით, არჩევნების წინ, დიდი მოცულობის საბიუჯეტო დახმარებას არიგებს. „რთვლის სუბსიდირება, რაც უკვე 20 წელზე მეტხანს გრძელდება, პოლიტიკურ საკითხად იქცა. ყურძნის სუბსიდია ყოველთვის იყო მომგებიანი დაპირება ოპოზიციაში მყოფი ძალისთვის. ის, ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, ამ დაპირების მძევალი ხდებოდა. მეღვინეებისა და აგროწარმოების სპეციალისტების დიდი ნაწილი ამტკიცებს, რომ სუბსიდირების შეჩერება ან შემცირება, მტკივნეული იქნება და ამას ექნება პოლიტიკური ფასი, მაგრამ რაც დრო გავა, ამის გაკეთება უფრო რთული იქნება.
"იაგოს მარნის" დამფუძნებელს, იაგო ბიტარიშვილს, მიაჩნია, რომ სუბსიდირების ხარჯზე ვენახების ფართობის გაზრდა, სასიხარულო სულაც არ არის. ვინაიდან, გაზრდილი მოსავალი პრობლემაა, როგორც ბიუჯეტისთვის, ასევე, ქვეყნისთვის, სადაც ისედაც ყურძნისა და ღვინის ჭარბწარმოება გვაქვს:
„ვენახები ბუნებრივად თუ გაფართოვდებოდა, ეს იქნებოდა კარგი. როცა მევენახე ხედავს, რომ რამდენი ყურძენიც არ უნდა მოიყვანოს, მაინც ჩააბარებს, რა თქმა უნდა, კიდევ მეტს გააშენებს. ბიუჯეტის ფული უამრავი სხვა საჭიროებისთვის შეიძლება დაიხარჯოს,ან ღვინის სექტორს მოხმარდეს, ხარისხის გაუმჯობესებას, გაყიდვების გაზრდას, რომ ყურძენზე მეტი მოთხოვნილება გაჩნდეს. ფაქტია, რომ ასე ვერ გაგრძელდება, ამას ქვეყნის ბიუჯეტი ვერ გაუძლებს,“ - ამბობს ბიტარიშვილი.
გამოიყენებენ თუ არა ბიუჯეტიდან შეძენილ შაქრის საზომ აპარატს და მოხდება თუ არა ხარისხის მიხედვით ყურძნის საფასურის გადახდა, უცნობია. საეჭვოა, მთვარობამ სუბსიდირების ფასით ისედაც უკმაყოფილო მევენახეების განაწყენება გაბედოს, მით უფრო, თვითმმართველობის არჩევნების წინ.
„ღვინის ქარხნებს არ სჭირდებათ ამდენი ყურძენი, იმიტომ რომ პროდუქციას ვეღარ ყიდიან. ღვინის სახელმწიფო ქარხნებში ყველანაირ ყურძენს იღებენ, არ აქვს მნიშვნელობა, სად არის მოყვანილი, რა ჯიშებია, რითია შეწამლული. პროდუქტი ხარისხიანი რომ არ გამოვა, ეს ხომ ცხადია. ღვინის გაყიდვა ისედაც ჭირს, რადგან სასმელით გაჯერებულია ბაზარი“, – ამბობს იაგო ბიტარიშვილი.
ყურძნის შესყიდვა დავალებული აქვს სახელმწიფო ღვინის ქარხნებს, "აკურასა" და "მოსავლის მართვის კომპანიას". ისინი ყურძნიდან სპირტსა და ღვინომასალას ამზადებენ, რომელიც აუქციონზე გამოაქვთ გასაყიდად. შარშან ამ სახელმწიფო კომპანიებმა 239 მილიონი ლარის სპირტი და ღვინომასალა დაამზადეს. მიღებული პროდუქცია, მათ შორის, ათასობით ლიტრი ხვანჭკარა, ალექსანდროულ-მუჯურეთული და ოჯალეში სახელმწიფომ რამდენჯერმე გამოიტანა გასაყიდად, მათ შორის, განმეორებით აუქციონებზე ფასდაკლებითაც, მაგრამ მთლიანად მაინც ვერ გაყიდა.
რთველი-2021-ის დაწყებამდე ღვინის ეროვნულმა სააგენტომ გამოაცხადა, რომ მევენახეებისგან ყურძენს საკადასტრო ამონაწერის გარეშე არ ჩაიბარებდა. ასევე, ბიუჯეტიდან 3,5 მილიონ ლარად შეიძინეს შაქრის ავტომატურად მზომი ხელსაწყოებიც, ჩასაბარებელ პუნქტებში ყურძნის ხარისხის შესამოწმებლად. შაქრის დონის მიხედვით უნდა განსაზღვრულიყო ყურძნის ფასი. თუმცა, აგვისტოში კახეთში სეტყვის შემდეგ, გადაწყდა, რომ სახელმწიფო ქარხნები დაზიანებულ ყურძენს შეიძენენ – 1 კგ რქაწითელს – 0,80 ლარად და 1 კგ საფერავს – 1 ლარად.
ჭარბი წარმოებისა და გაზრდილი საბიუჯეტო დაფინანსების ფონზე, მთავრობის წევრები სიხარულით საუბრობენ ყურძნის წარმოებისა და ვენახების ფართობების ზრდაზე. გასულ კვირას პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა განაცხადა, რომ წელს ყურძნის ჭარბი მოსავალი იქნება, დაახლოებით 300 ათასი ტონა. კილოგრამი რქაწითელი 90 თეთრზე ნაკლები არ ეღირება. ხოლო ღვინის კომპანიები, რომლებიც ყურძენს ჩაიბარებენ, სახელმწიფოსგან დამატებით 35 თეთრს მიიღებენ. პრემიერის თქმითვე, 2012 წელს 52 200 ტონა ყურძენი გადამუშავდა, ხოლო 2020 წელს – 283 ათასი. ის ასევე ამბობს, რომ ყურძნის დაბინავება გაჭირდება და ამავე დროს ამშვიდებს მევენახეებს, რომ ყურძენს სახელმწიფო მთლიანად შეისყიდის.
კმაყოფილია სოფლის მეურნეობის მინისტრიც. რამდენიმე დღის წინ, ამბროლაურში, ამომრჩევლებთან შეხვედრისას, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა სიამაყით აღნიშნა, რომ „რაც კი სავენახედ ვარგისი მიწა იყო ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში, ან უკვე ათვისებულია, ან მიმდინარეობს ვენახების გაშენება. შესაბამისად, ჩვენ მოვხსენით ისტორიული რეკორდები, მათ შორის, საბჭოთა რეკორდები, წარმოების და შემოსავლების კუთხითაც”.
ცნობისთვის, საბიუჯეტო სუბსიდიას მთავრობა მხოლოდ მევენახეებს არ აძლევს. სუბსიდია წელს აჭარაში ციტრუსის მწარმოებლებმაც მიიღეს. 1-ლი სექტემბრიდან დაიწყო იპოთეკური სესხის სუბსიდირება მრავალშვილიანი ან ისეთი ოჯახებისთვის, რომლებსაც ჰყავთ ახალშეძენილი შვილი. სახელმწიფო თანადაფინანსება 5 წლის განმავლობაში გაგრძელდება. ოჯახები, რომლებსაც ახალშეძენილი შვილი ჰყავთ, სესხის პროცენტის ნახევრით დაფინანსდება, ხოლო მრავალშვილიანი ოჯახები – 2/3-ით. კომუნალური გადასახადების სუბსიდირებისთვის 2020-21 წლების ბიუჯეტიდან 300 მილიონ ლარამდე დაიხარჯა. ბიუჯეტიდან სუბსიდია წელს პანდემიის გამო დაზარალებულ რესტორნებზეც გაიცა. და ეს სრული სია არ არის. ბიუჯეტიდან ფულს სხვადასხვა კატეგორიის ბიზნესი თუ სოციალური ჯგუფი იღებს.
წყარო: Business Feed
რთველი
