ბიზნესმენები პოლიტიკაში და პოლიტიკოსები ბიზნესში დიდი ხანია საქართველოში არავის უკვირს, თუმცა ბიზნესინტერესების მქონე დეპუტატების სიმრავლით მეათე მოწვევის პარლამენტი მაინც გამორჩეულია.

საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, სამეწარმეო საქმიანობა პარლამენტის წევრის სტატუსთან შეუთავსებელი საქმიანობაა. თუმცა პარლამენტის წევრის სტატუსთან შეუთავსებლობის მოთხოვნები არ ხელყოფს საქართველოს კონსტიტუციით აღიარებულ საკუთრების უფლებას – პარლამენტის წევრს შეუძლია ფლობდეს აქციებს, წილსა და სხვა ქონებას. თუმცა მან საწარმოში თავისი წილი მინდობის ხელშეკრულების საფუძველზე სამართავად სხვა პირს უნდა გადასცეს. განსაზღვრულია პარლამენტის წევრის სამეწარმეო საქმიანობასთან დაკავშირებული აკრძალვებიც.

პარლამენტის წევრთა ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციებსა და კომპანიებში მათი კუთვნილი წილების შესახებ ინფორმაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოს“ ახალ კვლევაშია აღნიშნული, რომელიც 2021 წლის 16 სექტემბრის მდგომარეობას მოიცავს.

კვლევის მიხედვით, მეათე მოწვევის პარლამენტის 150 წევრიდან, ბიზნესთან კავშირი აქვს 62 დეპუტატს. 10 დეპუტატს წილის საკუთრება არასრულად აქვს მითითებული დეკლარაციაში, ეს დეპუტატები არიან: დავით კაჭარავა, ნონა მამულაშვილი, ლევან მგალობლიშვილი, ცეზარ ჩოჩელი, ტარიელ ნაკაიძე, ნინო წილოსანი, დილარ ხაბულიანი, იაგო ხვიჩია, ზაალ დუგლაძე, ფრიდონ ინჯია. 13-მა დეპუტატმა კი არასრულად დაადეკლარირა მისი არაპირდაპირი სამეწარმეო საქმიანობა (დაკავშირებული/შვილობილი საწარმოები).

ყველაზე მდიდარი დეპუტატები

ყველაზე მეტ კომპანიაში ბიზნეს აქტივებს (10 და მეტი კომპანიაში) შემდეგი დეპუტატები ფლობენ:

1. ბადრი ჯაფარიძე (ფრაქცია „ლელო“- პარტნიორობა საქართველოსთვის“) - 32 კომპანია;
2. მამუკა ხაზარაძე (ფრაქცია „ლელო“- პარტნიორობა საქართველოსთვის“) - 30 კომპანია;
3. ვასილ ჩიგოგიძე (ფრაქცია „ქართული ოცნება“) - 22 კომპანია;
4. ავთანდილ ენუქიძე (პოლიტიკური ჯგუფი „ევროპელი სოციალისტები“) - 20 კომპანია;
5. ფრიდონ ინჯია (პოლიტიკური ჯგუფი „ევროპელი სოციალისტები“) - 20 კომპანია;
6. კახაბერ ოქრიაშვილი (ფრაქცია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა - გაერთიანებული ოპოზიცია „ძალა ერთობაშია“) - 12 კომპანია.
7. დილარ ხაბულიანი (ფრაქცია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა - გაერთიანებული ოპოზიცია „ძალა ერთობაშია“) - 10 კომპანია.

სამეწარმეო საქმიანობიდან მიღებულ შემოსავლად უმეტეს შემთხვევაში დეკლარაციებში მითითებულია 0 ლარი. შემოსავალს სამეწარმეო საქმიანობიდან 62-დან მხოლოდ 22 დეპუტატი უთითებს.

„შევსებული დეკლარაციების მიხედვით, ერთი წლის განმავლობაში ყველაზე მაღალ შემოსავალს სამეწარმეო საქმიანობიდან აფიქსირებენ:

• კახაბერ ოქრიაშვილი (ფრაქცია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა - გაერთიანებული ოპოზიცია „ძალა ერთობაშია“) - 11 268 533.54 ლარი;
• ფრიდონ ინჯია (პოლიტიკური ჯგუფი „ევროპელი სოციალისტები“) - 1 528 556 ლარი;
• ანტონ ობოლაშვილი (ფრაქცია „ქართული ოცნება“) - 1 418 917.5 ლარი;
• ელგუჯა გოცირიძე (ფრაქცია „ქართული ოცნება“) - 1 263 590.42 ლარი“, - აღნიშნულია ანგარიშში.

ხელისუფლება ეკონომიკის დირექტორია

ექსპერტი გია ხუხაშვილი „კომერსანტთან“ დეპუტატების მიერ ბიზნესების ფლობის ფაქტებს ეხმაურება და აღნიშნავს, რომ ბიზნესმენები პოლიტიკაში თავიანთი ბიზნეს ინტერესების დასაცავად და გასაფართოებლად მიდიან.

„ჩვენთან ფაქტობრივად დამკვიდრებულია ე.წ. ნომეკლატურული კაპიტალიზმის ფორმაცია, როდესაც ხელისუფლება ეკონომიკის დირექტორია. ხელისუფლებაში ხშირ შემთხვევაში ადამიანები მოდიან იმისათვის, რომ თავიანთი ბიზნესები „დაკრიშონ“ ან მოიპოვონ კეთილდღეობა, სხვა მოტივი არ არის. წარმოიდგინეთ წარმატებული ბიზნესმენი, რომელიც მოდის პოლიტიკაში და არ აქტიურობს, ანუ ჩვენ როგორი დეპუტატებიც გვყავს - ეს არის მდუმარე უმრავლესობა, რომლებიც პარლამენტში სხედან იმისათვის, რომ ხელისუფლების მითითებით პულტს თითი დააჭირონ, მეტი ფუნქცია მათ არ აქვთ. ამიტომ ისმის კითხვა, რა ინტერესი არის, როდესაც შემოსავალი ათეულ ათასობით აქვთ და 4000 ლარიან ხელფასზე მიდიან? - ძალიან მარტივი პასუხია, რომ მათ უნდათ მოახდინონ საკუთარი ბიზნესების დაცვა და გაფართოება. ეს არის ნომეკლატურული კაპიტალიზმი, როდესაც ხელისუფლებაა ეკონომიკის დირექტორი და გადასახადის გადამხდელი მთავარი მოქმედი პირი არ არის. ეს პოსტსაბჭოური მენტალიტეტი ვერ ამოვძირკვეთ, ამიტომ დღეს ვხედავთ ბიზნესმენებს, რომლებიც იმდენად აპოლიტიკურები არიან, რომ პარტიიდან პარტიაში გადადიან იმის მიხედით, თუ ვინ არის პოლიტიკაში, ანუ მათ არ აქვთ არანაირი პოლიტიკური ხედვები, არანაირი იდეოლოგიური მდგენელი, არამედ საკუთარი ბიზნესის დასაცავად აკეთებენ ამას. ასევე არიან დეპუტატები, რომლებიც პირიქით პოლიტიკიდან აკეთებენ ფულს. სისტემა არის მოწყობილი ისე, რომ პოლიტიკაში მიდიხარ იმისათვის რათა მოიპოვო კეთილდღეობა და შემდეგ რჩები პოლიტიკაში რომ შეინარჩუნო ეს კეთილდღეობა“, - განმარტავს ხუხაშვილი.

ნინო თამაზაშვილი