ყარაბაღის ბოლო ომის შემდეგ, კავკასიის რეგიონში ვითარება შეიძლება კიდევ ერთხელ შეიცვალოს. თურქეთი და სომხეთი დიპლომატიური და სავაჭრო ურთიერთობების აღდგენის პირას დგანან. მდგომარეობის გასაანალიზებლად „კომერსანტი“ საქართველოს საგარეო საქმეთა ყოფილ მინისტრ ირაკლი მენაღარიშვილს დაუკავშირდა. მისი შეფასებით, ქვეყნებს შორის ურთიერთობების აღდგენის მოლოდინი რეალურია, რუსეთი პროცესის წინააღმდეგი იქნება, მაგრამ ხელს ვერ შეუშლის.

როგორც ირაკლი მენაღარიშვილმა „კომერსანტთან“ საუბარში განმარტა, ორი მთავარი ხელისშემშლელი წინაპირობა აღარ არსებობს. ერევანი ანკარისგან გენოციდის აღიარებას აღარ ითხოვს, თავის მხრივ, იმის გათვალისწინებით, რომ აზერბაიჯანმა 2020 წელს ყარაბაღზე კონტროლი თითქმის სრულად აღიდგინა, კონფლიქტის ზონა აღარც თურქეთისთვისაა პრობლემა და წარსულში უკვე მომხდარი აღარ უნდა განმეორდეს, როდესაც მხარეებს შორის მიღწეულ შეთანხმებების რატიფიცირებაზე როგორც სომხეთის, ასევე თურქეთის პარლამენტმა უარი განაცხადა.

მენაღარიშვილის თქმით, დაპირისპირებულ სახელმწიფოებს შორის ურთიერთობების მოწესრიგებამ შესაძლოა რეგიონში დეესკალაციასა და გახლეჩის დასრულებას შეუწყოს ხელი, რომლითაც ბოლო 30 წელიწადში სამხრეთ კავკასია სერიოზულად ზიანდებოდა.

სომხეთი ყარაბაღის ბოლო ომამდე რუსეთისადმი ლოიალურად განწყობილ მოკავშირე სახელმწიფოდ განიხილებოდა. ომმა ურთიერთობები შედარებით გააცივა, თუმცა ქვეყნები ღიად დაპირისპირებულ მხარეებად არ ქცეულან. ერევანს არც ევრაზიული კავშირი დაუტოვებია და არც გიუმრიდან მოუთხოვია რუსული სამხედრო ბაზის გაყვანა. აზერბაიჯანისა და თურქეთის ფაქტორებს რუსეთი შანტაჟისთვისაც იყენებდა. როცა მართლა საქმე საქმეზე მიდგა აზერბაიჯანმა სომხეთი დაამარცხა, შესაბამისად თურქეთისა და სომხეთის ურთიერთობების ნორმალიზება კრემლის იმპერიალისტურ პოლიტიკასთან წინააღმდეგობაში უნდა მოდიოდეს. აღნიშნულ თემასთან დასმულ კითხვაზე საგარეო საქმეთა ყოფილმა მინისტრმა განმარტა, რომ რუსეთისთვის ეს ფაქტი, რა თქმა უნდა, გამაღიზიანებელი იქნება, მაგრამ სამხრეთ კავკასიაში ბოლო პერიოდში გააქტიურებული თურქეთის ფონზე მას ხელს ადრინდელივით ვეღარ შეუშლის და მათ გეოპოლიტიკურ ცვლილებებთან შეგუება მოუწევს.

კითხვაზე იმუშავებს თუ არა შეთანხმება პრაქტიკაში და ექნება თუ არა უსაფრთხოების განცდა სომეხ ან თურქ ტრაილერის მძღოლს მტრულად აღქმული სახელმწიფოს ტერიტორიაზე გადასვლისას ირაკლი მენაღარიშვილმა აღნიშნა, რომ ეს მოგვარებადი პრობლემაა, რომლის პირობებიც შეთანხმებაშივე უნდა იყოს გათვალისწინებული.

საქართველოში ბევრი ფიქრობს, რომ არსებული ვითარებით ქვეყანა მოგებულია, რადგან აზერბაიჯანიდან თურქეთამდე გაყვანილმა რკინიგზამ, ნავთობსადენმა და გაზსადენმა სომხეთის ნაცვლად, რომელიც უმოკლესი გზა იყო, საქართველოზე გაიარა, საქართველოზე მოდის საავტომობილო ტვირთებიც, თუმცა არასტაბილური ვითარება სამივე სახელმწიფოს და მათ შორის საქართველოს, გაცილებით მეტს აკარგვინებს. ირაკლი მენაღარიშვილის თქმით საქართველო რეგიონში გასაღებია, რომელსაც შესაძლებლობების რეალიზაცია მხოლოდ მშვიდობიან გარემოში შეუძლია.