დღეს საქართველოს მთავრობა ათზე მეტ საერთაშორისო საარბიტრაჟო დავაში არის ჩართული. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ გამოქვეყნებული დოკუმენტიდან ირკვევა, რომ ამ დავებში მოთხოვნილი კომპენსაციის საერთო მოცულობა 6,735,568,440 ლარს შეადგენს.
მოთხოვნილი კომპენსაციები ყველაზე დიდი იმ საქმეებშია, რომლებშიც ინვესტორები სახელმწიფოს მხრიდან მიყენებულ ზიანზე დავობენ. წელს ცნობილი გახდა, რომ საქართველომ წააგო ორი პარალელური დავა Inter Rao-სთან. საქმე ბოლო 5 წლის განმავლობაში მსოფლიო ბანკის საინვესტიციო დავების გადაწყვეტის საერთაშორისო ცენტრში (ICSID) და სტოკჰოლმის საარბიტრაჟო ტრიბუნალში განიხილებოდა. ერთ დავაში საქართველოს – 76 მილიონის, მეორეში კი 112 მილიონი დოლარის გადახდა დაეკისრა. ამ ორიდან რომელი კომპენსაციის გადახდა მოუწევს საქართველოს მთავრობას, ჯერჯერობით უცნობია.
2022 წლის ბოლოს კი ცნობილი გახდა, რომ ნამახვანჰესის ინვესტორმა კომპანია ENKA-მ პარიზის საარბიტრაჟო ტრიბუნალში შეიტანა განაცხადი. ამ დროისთვის უცნობია, რა არის დავაში მოთხოვნილი კომპენსაციის მოცულობა, თუმცა იქიდან გამომდინარე, რომ ჰესის საინვესტიციო მოცულობა $800 მილიონს შეადგენდა, მოთხოვნილი კომპენსაციაც, სავარაუდოდ, ასობით მილიონ დოლარს აღემატება.
იუსტიციის სამინისტროსგან გამოვითხოვეთ ინფორმაცია კონკრეტულ მიმდინარე დავებში მოთხოვნილი კომპენსაციების შესახებ:
- „ზაზა ოქუაშვილი საქართველოს წინააღმდეგ“ – სარჩელით მოთხოვნილი კომპენსაცია $328.2 მილიონი დოლარი;
- მაგთის მფლობელი კომპანიების – TELCELL WIRELESS LLC და INTERNATIONAL TELCELL CELLULAR LLC საქართველოს წინააღმდეგ – სარჩელით მოთხოვნილი კომპენსაცია $154 მილიონი დოლარი;
- „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმი” საქართველოს წინააღმდეგ – სარჩელით მოთხოვნილი კომპენსაცია 1.62 მილიარდი დოლარი;
- „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმის” ინვესტორის, ბობ მეიერის დავა – სარჩელით მოთხოვნილი კომპენსაცია 64 მილიონი დოლარი;
- „ნასიბ ჰასანოვი (Nasib Hasanov) საქართველოს წინააღმდეგ“ – ამ დავაში ტრიბუნალი აფასებს, მიაყენა თუ არა საქართველოს მთავრობამ „კავკასუს ონლაინის” ინვესტორს $200 მილიონის ფინანსური ზარალი.
იმ შემთხვევაში, თუკი აღნიშნული პროცესები საქართველოს საწინააღმდეგოდ დასრულდება, მაშინ ქვეყნის ბიუჯეტს ასობით მილიონი დოლარის კომპენსაციების გადახდა მოუწევს. სწორედ ამიტომ, ფინანსთა სამინისტრომ ამ დავებთან დაკავშირებული ფისკალური რისკები შეაფასა და ის მომდევნო წლის ბიუჯეტის პროექტს დაურთო. სამინისტროს მიერ მომზადებულ დოკუმენტში ნათქვამია, რომ მომდევნო წლებში დაკისრებული კომპენსაციების ზრდაა მოსალოდნელი.
forbes.ge